Skąd się wzięła forma „ukamienować” (z twardym „k”)?

Skąd się wzięła forma „ukamienować” (z twardym „k”)? Choć jest poprawna, trochę mnie razi swą nienaturalnością, przecież wszystkie wyrazy pochodne od słowa „kamień” mają miękkie „ń”, np. „kamienica”, „kamieniołom”, „kamieniarz”, „kamienisty”…

Historia wyrazu kamień jest ciekawa (wyjaśniałem już to kiedyś). Otóż dawniej był to wyraz rodzaju nijakiego (to) kamienie, czyli ’zbiór kamieni’, a jeszcze wcześniej (ten) kamy. Mówiło się i pisało: Ależ tu dużo (kogo? czego?) kamene.

 W wyniku zmian fonetycznych, jakie dokonały się języku polskim (i prasłowiańskim), kamy przekształcone zostało w (ten) kameń (kamień), a (to) kamienie stało się ostatecznie formą l. mn. (te) kamienie. Dlatego dziś mamy miękkie formy kamień – kamienia – kamieniowi – z kamieniem – o kamieniu. Ale właśnie od pierwotnej postaci II przypadka kamene i tematu fleksyjnego z twardym utworzono grupę wyrazów kamienny, kamionka (tu e przeszło w o, a twarde m w miękkie m’), kamienować, ukamienować(funkcjonowały też czasowniki kamionować, ukamionować), które przetrwały do dzisiaj.

Wydaje się jednak, że do słowników i poradników powinny trafić formy z miękkim n: kamieniować, ukamieniować (jako oboczne dokamienować, ukamienować), gdyż są w języku Polaków bardzo częste.

Zobacz także

Scroll to Top