Słyszeliście o słowie kamikadze?
Jest to zapożyczenie przejęte do polszczyzny z języka japońskiego, w którym kamikaze znaczy dosłownie ‘boski wiatr’ (kami ‘bóg, boski’, kaze – ‘wiatr’).
Wszystkie słowniki i poradniki podają, że można mówić i pisać kamikadze lub kamikaze. Forma druga byłaby nawet właściwsza, gdyż zgodna ze źródłosłowem, ale upowszechniła się ta o zakończeniu -dze.
I tak musi zostać…
Niewykluczone, że stało się tak za sprawą nazwisk gruzińskich kończących się na -dze (np. Szewardnadze, Czawczawadze, Arweladze, Kaładze), swego czasu często goszczących w polskich gazetach.
Wyraz kamikadze (albo kamikaze) ma dziś trzy znaczenia:
- ‘japoński samolot z II wojny światowej, którego załoga miała wykonać samobójczy atak na wroga’;
- ‘pilot takiego samolotu’;
- żartobliwie ‘o człowieku lubiącym podejmować się trudnych zadań, nieraz zagrażających jego życiu’; inaczej ‘samobójca, straceniec’.
Ciekawa jest etymologia omawianego słowa.
Początkowo Japończycy nazwali tak potężny tajfun, który w 1281 roku uratował ich kraj przed atakiem ze strony floty Mongołów. Ponieważ uznano to za dowód opieki bogów, owemu tajfunowi nadano nazwę kamikaze, czyli „Boski Wiatr”.
Minęło sporo czasu i rzeczownik kamikaze nabrał nowego znaczenia. W czasie drugiej wojny światowej owo określenie przylgnęło do japońskich samolotów bojowych (z ładunkiem wybuchowym), których piloci ochotniczo wykonywali samobójcze ataki na okręty nieprzyjacielskie.
Następnie zaczęto nazywać kamikaze samych lotników japońskich przeprowadzających samobójczy atak, a także specjalne jednostki szturmowe, w których służyli.
Jednostki specjalne miały pierwotnie dłuższą nazwę – Shinpū Tokubetsu Kogekitai, często skracaną do Shinpū tokkōtai, co w wolnym tłumaczeniu znaczyło ‘Specjalny Korpus Uderzeniowy Boski Wiatr’.
Dopiero później przylgnęło do nich określenie kamikaze (podobno upowszechnili je Amerykanie japońskiego pochodzenia).
Zapamiętajcie, że forma kamikadze (rzadziej: kamikaze) jest nieodmienna. Powiemy: Na niebie dało się dostrzec eskadrę japońskich kamikadze (kamikaze); Bombowce w większości pilotowali kamikadze (kamikaze); Kamikadze (kamikaze) zadali Amerykanom spore straty.
Także w przenośni, lekko żartobliwie mówi się: Ten Jacek to straszny kamikadze (kamikaze), próbował się ślizgać na zamarzniętym jeziorze…
Pan Literka