Dlaczego zdrobniała forma wyrazu „list” brzmi „liścik”, a wyrazu „liść” – „listek”?

Chodzi mi o dwa polskie wyrazy: „list” i „liść”. Dlaczego zdrobniała forma wyrazu „list” brzmi „liścik”, a wyrazu „liść” – „listek”? Nie wydaje się Panu, że powinno być na odwrót?

Zacznijmy od etymologii. Początkowo w naszym języku w ogóle nie funkcjonował wyraz liść. Było tylko to liście, tzw. rzeczownik zbiorowy, jak to kwiecie, to pierze. Mówiono, że liście spada (a nie: spadają) z drzew. Z czasem jednak zaczęto uważać, że liście są formą liczby mnogiej (przez analogię np. do goście), odrzucono więc samogłoskę e i tak powstał ten liść. Liście zostały natomiast formą mianownika liczby mnogiej.

Mało kto wie, że na dzisiejszy liść mówiono kiedyś… list. To dawne znaczenie odnajdujemy w nazwie listopad (jest to czas, kiedy listy, czyli liście, opadają z drzew). List z drzewa przypominał kartkę papieru przeznaczoną do korespondencji, więc szybko nazywano ją przenośnie listem. I tak zostało tak do dziś…

Być może właśnie te zawirowania wokół listu/liścia sprawiły, że od wtórnego znaczenia listu (jako kartki papieru, bo wcześniej był to list drzewa) powstał wyraz zdrobniały liścik, a od pierwotnego listu drzewa, czyli dzisiejszego liścialistek.

Zobacz także

Scroll to Top