Pozdrawiam krzewiciela poprawnej polszczyzny! Mam dwa pytania: gdzie przypada akcent w słowach „statystyka”, „tematyka”? Mówimy: „Rzeczpospolitej” (gazety), ale Rzeczypospolitej Polskiej – czy tak? Poza tym przydałoby się kilka rad dotyczących stosowania znaków interpunkcyjnych, bo jest w tym względzie najwięcej problemów.
W wyrazach zapożyczonych kończących się na -yka, -ika akcent pada na trzecią od końca sylabę, a więc wymawiamy [statystyka], [tematyka]. Ale np. w narzędniku liczby mnogiej tych wyrazów jest inaczej – akcent przenosimy na sylabę przedostatnią [statystykami], [tematykami]. Większość polskich wyrazów ma jednak akcent paroksytoniczny, dlatego językoznawcy zezwalają już na mówienie [kronika], [fizyka], a także [tematyka].
Różnicując: kogo? czego? „Rzeczpospolitej” (gazeta) i kogo? czego? Rzeczypospolitej Polskiej uciekamy przed homonimią fleksyjną, czyli taką samą odmianą wyrazów o identycznym brzmieniu, ale innym znaczeniu. Nie jest jednak błędem pozostawianie członu rzecz- w drugim przypadku (i w dalszych) w postaci bez odmiany: kogo? czego? Rzeczpospolitej Polskiej, kogo? co? Rzeczpospolitą Polską, z kim? z czym? z Rzeczpospolitą Polską. Decydując się jednak na odmianę członu rzecz-, nie wolno automatycznie przenosić jej do mianownika, biernika i narzędnika i mówić bądź pisać kto? co? Rzeczypospolita Polska, kogo? co? Rzeczypospolitą Polską, z kim? z czym? z Rzeczypospolitą Polską. Jedynie poprawne konstrukcje to np. Rzeczpospolita Polska ma przed sobą dużą szansę rozwoju; Dawać za wzór Rzeczpospolitą Polską; Dobrze żyć z Rzeczpospolitą Polską (albo: z Rzecząpospolitą Polską). Dodajmy jeszcze, że w wyrazie rzeczpospolita akcent pada na trzecią od końca sylabę [rzeczpospolita], ale dopuszczalne jest już wymawianie [rzeczpospolita].
Jeśli chodzi o interpunkcję, to jest to za obszerny temat, by wyjaśnić go w paru słowach. Trzeba pamiętać przede wszystkim o tym, by nie oddzielać podmiotu od orzeczenia, np. Warszawa, (błąd!) to stolica Polski.