Moje pytanie dotyczy pisowni stanowiska, jakie zajmuje jeden z bohaterów książek Harry’ego Pottera. Według mnie można napisać Mistrz Eliksirów dużymi literami, stosując się do zasady [85] 18.28 słownika on-line. Był to bowiem najwyższy możliwy do zdobycia tytuł naukowy. Czy zgodnie z regułą zawartą w słowniku taki zapis jest właściwy?
Raczej nie. Zgodnie z regułą [85] 18.28 Wielkiego słownika ortograficznego PWN pod redakcją Edwarda Polańskiego (Warszawa 2006, s. 51) nazwy godności współczesnych i historycznych oraz tytuły naukowe i zawodowe pisze się małą literą, np. prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, premier, wojewoda śląski, chyba że chodzi o nazwy urzędów jednoosobowych w aktach prawnych – wówczas uzasadnione są duże litery, np. „akceptuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej’’, „Rzecznik Praw Obywatelskich ma uprawnienia w zakresie…’’.
Nawet jeśli zgodzić się, że Severus Snape, nauczyciel ze Szkoły Magii i Czarodziejstwa w Hogwarts, zdobył tytuł Mistrza Świata Eliksirów (wtedy zapis dużą literą jest zasadny), to kiedy człon tytuł zostanie pominięty, mamy do czynienia z normalną nazwą pospolitą dwuczłonową mistrz eliksirów (w dodatku bez słowa świat), którą oddaje się w druku małą literą.
Tłumacz „Harry’ego Pottera” Andrzej Polkowski miał na pewno spory kłopot z przekładem i zapisywaniem wielu nomina propriów i określeń peryfrastycznych bohaterów, przedmiotów i miejsc (wiadomo, że w języku angielskim aż roi się od wielkich liter), np. Komnata Tajemnic, Czara Ognia, Zakon Feniksa, Kamień Filozoficzny,Insygnia Śmierci. To dlatego wahał się, czy tytuł tomu powinien mieć postać graficznąHarry Potter i więzień Azkabanu czy Harry Potter i Więzień Azkabanu, a także Harry Potter i książę półkrwi czy Harry Potter i Książę Półkrwi. Ostatecznie po konsultacjach z redakcją Media Rodzina postawił na pisownię Harry Potter i więzień Azkabanu, gdyż po dyskusji zgodzono się, że nazwą własną jest jedynie Azkaban, ale Harry Potter i Książę Półkrwi, ponieważ drugi człon potraktowany został w całości jako nazwa własna postaci.
Zauważmy, że w tomie Harry Potter i Kamień Filozoficzny (w oryginale Harry Potter and the Philosopher’s Stone) tytuł rozdziału brzmi: Mistrz eliksirów (mimo angielskiej pisowni The Potions Master), co oznacza, że zarówno dla tłumacza, jak i adiustatorów owo wyrażenie ma charakter pospolity (jak mistrz ortografii, mistrz kuchni, mistrz śpiewu itp.), a zatem zapisuje się je małą literą (jako mistrz eliksirów).
Zauważmy, że w tomie Harry Potter i Kamień Filozoficzny (w oryginale Harry Potter and the Philosopher’s Stone) tytuł rozdziału brzmi: Mistrz eliksirów (mimo angielskiej pisowni The Potions Master), co oznacza, że zarówno dla tłumacza, jak i adiustatorów owo wyrażenie ma charakter pospolity (jak mistrz ortografii, mistrz kuchni, mistrz śpiewu itp.), a zatem zapisuje się je małą literą (jako mistrz eliksirów).
Maciej Malinowski, mistrz ortografii polskiej, Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków