Karnawał
Okres zabaw, balów i potańcówek trwający od święta Trzech Króli do Środy Popielcowej, gdyż wtedy rozpoczyna się Wielki Post i...
Nazwy świąt, ich historia, pisownia – nie wszystko jest oczywiste!
Sylwester, czyli szczodry wieczór
Zanim ostatni dzień roku zaczęto nazywać sylwestrem (na cześć papieża Sylwestra, który tego dnia zmarł…), mówiono inaczej. Nasi przodkowie posługiwali...
O wielką literę w słowie Sylwester (’31 grudnia’ i zabawa’)
Właściwie to można by pójść nawet krok dalej i opowiedzieć się za wprowadzeniem jednej pisowni (wielką literą) nazw Sylwester, Wigilia,...
Prezenty, czyli kolędy
W święta Bożego Narodzenia dostajecie pod choinkę prezenty, z czego bardzo się cieszycie. Jak łatwo się domyślić, słowo to polszczyzna...
„Cóż masz, niebo, nad Ziemiany”
To archaiczna, staropolska forma biernika słowa Ziemianie oznaczającego ‘mieszkańców Ziemi’
O słowie mikołajki
Mikołajki to ‘zwyczaj obdarowywania się drobnymi prezentami w dzień św. Mikołaja’, a także ‘uroczystości czy zabawy, podczas których rozdaje się...
O Gwiazdce i gwiazdce
Z okazji Bożego Narodzenia postanowiłem Wam co nieco opowiedzieć o wyrazach Gwiazdka i gwiazdka. Trzeba zapamiętać, kiedy występuje w nich...
O pisowni sylwester i nowy rok
Słowo Sylwester zapisujemy wielką literą tylko wtedy, gdy oznacza imię męskie. Kiedy chodzi o znaczenie ‘bal z nocy 31 grudnia...
Merry Christmas
Tytułując ów wyjątkowy odcinek „Polszczyzny od ręki…” obcojęzycznymi słowami Merry Christmas, broń Boże nie namawiam Was do posługiwania się angielszczyzną...
Żłóbek
Kiedyś na ‚mały żłob” mówiono „żłobek”, a formę żłóbek” uznawano za regionalną. Dzisiaj słowa te mają inne znaczenie…
O świętach Bożego Narodzenia
W tradycji chrześcijańskiej przyjęło się, że 25 grudnia jest dniem upamiętniającym przyjście na świat Jezusa Chrystusa. Dlatego używa się nazwy...
„Bóg się rodzi”, królowa kolęd
Została napisana klasycznym dla liryki i poezji ludowej ośmiozgłoskowcem, ale znajdziemy w niej wyrafinowane środki artystycznego wyrazu: antytezy i oksymorony…
C M B (a nie: K M B)
6 stycznia, w święto Objawienia Pańskiego (lub Epifanii), czyli Trzech Króli, na drzwiach wejściowych do domów i mieszkań większości ludzi...
Piszemy adwent lub Adwent, ale: roraty
Jak co roku przed Bożym Narodzeniem wypada kalendarzowy okres liturgiczny zwany adwentem. Słowo to jest spolszczonym skrótem łacińskiej formy adventus...
Mikołajki
Na dzień św. Mikołaja mówi się czasem mikołajki. Mikołajkami nazywa się nie tylko ów dzień, ale też zwyczaj dawania prezentów...