Wyraz ten (w dwóch postaciach) bywa od dawna używany, choć na razie nie został odnotowany w słownikach
– W języku polityków i w polszczyźnie korporacyjnej pojawia się od czasu do czasu określenie „liderostwo” i jego wariant „liderstwo”. Słyszy się, że „ktoś uznaje czyjeś liderostwo w danej organizacji czy partii”, że „liderostwo pewnego polityka na lewicy jest niepodważalne” lub że „liderstwo to połączenie inteligencji emocjonalnej i skutecznego realizowania celów biznesowych”. Czy owo „liderostwo”/ „liderstwo” jest akceptowane przez leksykografów? (e-mail od internauty).
Wyrazów liderostwo, liderstwo nie znajdziemy w żadnych słownikach ogólnych języka polskiego, a to znak, że nie otrzymały jeszcze akceptacji normatywnej językoznawców. Słowotwórczo nie są to formy zbyt fortunne, uznaje się je za hybrydę, czyli zbitkę wyrazową utworzoną z cząstek pochodzących z dwóch różnych języków: angielskiego (leader-) i polskiego (-stwo).
Tym sposobem na gruncie polszczyzny powstał neologizm liderostwo (człon leader spolszczyliśmy graficznie na lider, dodaliśmy interfiks o i przyrostek –stwo) oraz jego wariant liderstwo (-o– zostało pominięte). Niekiedy w tekstach widuje się jeszcze pisownię leaderostwo/ leaderstwo.
Okazuje się, że taki zabieg słowotwórczy nie jest czymś osobliwym. Wystarczy przywołać określenia: dilerstwo/ dealerstwo (1. ‘pośredniczenie w sprzedaży produktów określonej firmy, np. samochodów’; 2. ‘rozprowadzanie narkotyków’), menedżerstwo/ menadżerstwo/ managerstwo (1. ‘kierowanie jakąś działalnością lub przedsiębiorstwem, 2. ‘działalność polegająca na organizowaniu pracy artystów lub sportowców oraz dbaniu o ich finanse i wizerunek’) czy hakerstwo/ hackerstwo (‘działanie polegające na pokonywaniu zabezpieczeń i bezprawnym odczytywaniu, zapisywaniu lub zmienianiu danych w czyimś komputerze, sieci komputerowej lub bazie danych’).
Wszystkie te wyrazy trafiły współcześnie do słowników. Dlaczego zatem neologizm liderostwo/ liderstwo odbierany bywa przed dużą część użytkowników polszczyzny inaczej – jako twór niezbyt poprawny?
Dlatego – odpowiadam – że funkcjonują od dawna w języku polskim słowa dowództwo, kierownictwo, przywództwo, przewodnictwo, przodownictwo, wodzostwo, szefostwo mające to samo lub zbliżone znaczenie, co liderostwo/ liderstwo.
Kwerenda na ten temat w internecie dowodzi, że określenie liderostwo/ liderstwo pojawia się najczęściej w tekstach biznesowych, korporacyjnych, związanych z zarządzaniem i relacjami międzyludzkimi jako przekład anglicyzmu leadership.
Zaczęto tak określać sprawowanie funkcji menedżera przez osoby mające cechy przywódcze, połączone z umiejętnościami nawiązywania kontaktu z podwładnymi i dbałości o ich wellbeing (‘dobre samopoczucie’).
W korporacjach z założenia odrzucono wyrazy dowództwo, kierownictwo, przywództwo, przewodnictwo, przodownictwo, za bardzo kojarzące się z polityką. Zresztą dla niektórych określenia przywództwo i liderstwo nie są tożsame. Pewne szkolenie biznesowe nazwano kiedyś: Przywództwo i liderstwo we współczesnych czasach i nie traktowano członów zasadniczych jako połączenia tautologicznego.
Również w języku polityków coraz częściej sięga się po słowo liderstwo/ liderostwo, co by świadczyło o tym, że i oni wolą się posługiwać właśnie nim, a nie wyrazami kierownictwo, przywództwo, przewodnictwo, przodownictwo typowymi dla nowomowy partyjnej czasów zamierzchłych.
Wszystko więc wskazuje na to, że obecność wyrazu liderostwo/ liderstwo, a także liderowanie stało się we współczesnej polszczyźnie faktem. Z czasem trafią one z pewnością do słowników (tak jak czasownik liderować ‘stać na czele, przewodzić czemuś’).
MACIEJ MALINOWSKI
odcinek 1220