Włóż płaszcz (a nie: ubierz płaszcz)

Językoznawcy twierdzą, że błędne ubrać płaszcz, ubrać spodnie itp. spotyka się głównie na południu i zachodzie Polski. Z niepokojem obserwują jednak, jak ów regionalizm przenika do polszczyzny ogólnej (zaczynają tak mówić nawet ludzie dbający o język!)

Jest taki wyraz w języku polskim, którym w pewnych okolicznościach posługuje się bardzo wiele osób, nie przypuszczając nawet, że… popełnia błąd. Chodzi o czasownik ubierać i konstrukcje typu ubieram płaszcz, ubieram spodnie itp. Barbara ubrała dzisiaj nowy płaszcz; Kolarz ubrał koszulkę lidera wyścigu; Ubierz pantofle – słyszy się na co dzień. Tymczasem poprawne są wyłącznie zwroty: Barbara włożyła dzisiaj nowy płaszcz; Kolarz włożył koszulkę lidera wyścigu; Włóż pantofle…

Językoznawcy twierdzą, że błędne ubrać płaszcz, ubrać spodnie itp. spotyka się głównie na południu i zachodzie Polski. Z niepokojem obserwują jednak, jak ów regionalizm przenika do polszczyzny ogólnej (zaczynają tak mówić nawet ludzie dbający o język!). Po polsku ubierać znaczy 'ozdabiać coś czymś’, np. Na święta Bożego Narodzenia ubieramy choinkę, można także ubierać tort, czyli przyozdabiać go konfiturami, oraz ubierać dziecko, bo samo sobie nie poradzi. Co innego, kiedy użyjemy czasownika zwrotnego ubrać się. Ubrać się w garnitur i białą koszulę, ubrać się w wieczorową suknię to konstrukcje, którym nie można niczego zarzucić. Zapamiętajmy więc, że ubieramy się w spodnie czy w sweter, ale zawsze wkładamy spodnie, sweter, a nie ubieramy je!

Wszystkie słowniki poprawnej polszczyzny przestrzegają też przed tym, by nie mówić załóż buty, załóż płaszcz, tylko włóż buty, włóż płaszcz. Zakładać można okulary, krawat, nogę na nogę, gdyż czasownik ten znaczy 'umieszczać coś na czymś’. Choć wkładanie butów nie jest tym samym, co zakładanie okularów, niektórzy językoznawcy uważają jednak czasowniki wkładać i zakładać za oboczne i nie potępiają zwrotów załóż płaszcz, załóż buty. Twierdzą, że wkładanie i zakładanie to czynność tego samego rodzaju.

MACIEJ MALINOWSKI

Scroll to Top