W słownikach nie znajdziemy nazwy tego hipermarketu, więc nie wiadomo, jak ją odmieniać. Ale chyba przymiotnikowo…
Od dłuższego czasu zastanawiam się, jak to jest z nazwą hipermarketów „Hipernova”. Czy traktować ją jako nazwę własną i odmieniać rzeczownikowo „Idę do Hipernovy”, czy też, kierując się drugim członem wyrazu, wskazującym na związek z rodzimym przymiotnikiem „nowa”, trzymać się deklinacji przymiotnikowej i mówić „Idę do Hipernovej”? W dostępnych słownikach nie znalazłam żadnych wskazówek.
Tak pisze do mnie Czytelniczka z Elbląga p. Katarzyna (ka***@wp.pl).
Na początek uwaga: chodzi o nazwę Hypernova (a nie: Hipernova) sieci hipermarketów Ahold Polska sp. z o.o., słowo jest bowiem pochodzenia czeskiego. Dlaczego akurat czeskiego? Dlatego, że właśnie w Czechach holenderski koncern Ahold uruchomił przed laty pierwsze dwa tego typu sklepy, nazwał je Hypernova i ów termin powędrował sobie w świat (od tamtego czasu wszystkie podobne obiekty handlowe otwierane w różnych krajach otrzymują ten sam szyld).
Czesi mówią i piszą nie tylko Hypernova, ale także hypermarket, czyli grecką cząstkę hyper (‘nad’) oddają w swym języku w postaci niezmienionej (ponadto przymiotnik nova zawiera literę v). Po polsku musielibyśmy napisać Hipernowa (przez i i przez w), gdyż obce brzmienie hyper- oddaje się w polszczyźnie przez hiper (mamy zawsze hiperinflację, hiperpoprawność i… hipermarket), a łacińską literę v − przez w. Nawiasem mówiąc, tak samo rzecz się ma z inną grecką cząstką, hypo- (‘pod’); mówimy i piszemy hipoalergiczny krem do rąk, hipoalergiczne mydło (spotykana na etykietach produktów kosmetycznych i drogeryjnych pisownia hypoalergiczny to błąd!).
Sprawdziłem, jak w języku czeskim odmieniana jest nazwa Hypernova. Okazuje się, że… rzeczownikowo: w l. poj. Hypernova, (tej) Hypernovy, Hypernovou, s Hypernovou, v Hypernové, w l. mn.(te) Hypernowy, s Hypernov, v Hypernovách. Ale my jakoś nie chcemy przyjąć owego wzorca. Silne kojarzenie członu nova z rodzimym przymiotnikiem nowa zachęca wiele osób do fleksji przymiotnikowej całej nazwy, a więc odmiany singularnej Hypernova, (tej) Hypernovej, z Hypernovą i pluralnej (te) Hypernove, (tych) Hypernovych, (z tymi) Hypernovymi, (o tych) Hypernovych.
Tak mówi się coraz częściej potocznie i form tych używają sami przedstawiciele sieci Hypernova. Na stronie internetowej Ahold Polska czytam: W Hypernovej codziennie wiele promocji; W 2005 roku sprzedano kolejnych 13 Hypernovych − 12 do Carrefoura i 1 do Metro Group; Kompaktowe Hypernoveotwierane są w średnich i małych miastach, liczących od 30 do 60 tysięcy mieszkańców.
Jak widać, deklinacja przymiotnikowa nazwy Hypernova wygrywa z rzeczownikową…
MACIEJ MALINOWSKI