– Mamo, potrzebuję dwadzieścia złotych na bilet, jutro idziemy z całą klasą do kina – zakomunikował przy kolacji Tomek.
Jak myślicie: czy wyraził się poprawnie? Niestety – nie, powinien był powiedzieć:
– Mamo, potrzebuję dwudziestu złotych na bilet, jutro idziemy z całą klasą do kina.
Musicie zapamiętać, że bezokolicznik potrzebować należy do tej grupy czasowników, które wymagają dopełniacza, a nie biernika. Zawsze mówi się i pisze potrzebować (kogo? czego?), np. potrzebować pomocy, potrzebować opieki, potrzebować troski, potrzebować kąta do nauki, potrzebować pieniędzy, potrzebować spodni, potrzebować nowych butów itp. Nie tak dawno owo uchybienie przytrafiło się znanemu komentatorowi tenisa ziemnego w Eurosporcie. Powiedział:
– Dwa punkty potrzebuje jeszcze Maria Szarapowa do wygrania pojedynku z Petrą Kvitovą.
Rzecz jasna, należało użyć konstrukcji składniowej:
– Dwóch punktów potrzebuje jeszcze Maria Szarapowa do wygrania pojedynku z Petrą Kvitovą…
Z czasownikiem potrzebować jest dodatkowo inny kłopot. Otóż niektórzy posługują się nim niekiedy w towarzystwie bezokolicznika (np. wyjść, zdążyć, zrobić) i mówią czy piszą:
– Potrzebuję dziś wyjść wcześniej z pracy, gdyż mam pilną sprawę do załatwienia;
– Potrzebuję jak najszybciej zrobić prawo jazdy, ponieważ wkrótce wyjeżdżam za granicę;
– Potrzebuję zarobić dużo pieniędzy, bo mam do spłacenia pożyczkę.
Nie są to zwroty poprawne, uważa się je za kalkę składniową z języka niemieckiego. W takiej sytuacji słowo potrzebuję należy zawsze zastąpić słowem muszę:
– Muszę dziś wyjść wcześniej z pracy…;
– Muszę jak najszybciej zrobić prawo jazdy…;
– Muszę zarobić dużo pieniędzy…
Przytoczone przykłady z użyciem czasownika potrzebować i bezokolicznika nie mogą się pojawić w tekście pisanym. Wyjątkowo i wyłącznie potocznie językoznawcy dopuszczają je do użycia wówczas, gdy czasownik potrzebować jest zaprzeczony, np. Nie potrzebował się bez sensu narażać; Nie potrzebowała się przedstawiać, wszyscy ją znali. Jednak i w tym wypadku lepiej formy osobowe nie potrzebował, nie potrzebowała zastąpić formami nie musiał, nie musiała.
Pan Literka