W „Obcym języku polskim” pojawiło się pytanie o to, czy słowo „PIT” może się pojawić na planszy scrabble. Może jak najbardziej, gdyż jest to dopełniacz l. mn. słowa „pita”, inaczej ‘potrawy bliskowschodniej, bułki wypełnionej mięsem i warzywami’. Mnie interesuje inna kwestia. Jak należy odmieniać „lwi pazur”? Moja polonistka z liceum twierdziła, że deklinacji podlega jedynie drugi wyraz, czyli kogo? czego? „lwi pazura”, komu? czemu? „lwi pazurowi” itd. Dla mnie brzmi to dość dziwnie, wolę wersję „lwiego pazura”, „lwiemu pazurowi” itd.
Domyślam się, że internaucie (internautce?) chodzi o przenośne wyrażenie
lwi pazur, czyli ‘niezwykły talent kogoś, który ujawnił się w jakimś dziele, czynie itp.’. Jest bowiem jeszcze wyraz
lwipazur (roślina). Kłopot z odmianą określenia
lwi pazur bierze się prawdopodobnie z tego, że w dawniejszych słownikach ortograficznych (np. w S
łowniku ortograficznym języka polskiego PWN pod redakcją Mieczysława Szymczaka, Warszawa 1978, s. 434), a także w pierwszych wydaniach
Wielkiego słownika ortograficznego PWN pod redakcją Edwarda Polańskiego (np. w wyd. III, Warszawa 2012, s. 445) występowała wyłącznie pisownia
lwipazur i w dodatku nie zawsze z adnotacją, że chodzi o termin botaniczny (np. w
Wielkim słowniku ortograficznym języka polskiego „Wilgi”).
Lwipazur przyjmuje w przypadkach zależnych formy:
tego lwipazura, temu lwipazurowi, z tym lwipazurem, o tym lwipazurze, a więc widać, że pierwszy człon
(lwi-) jest unieruchomiony fleksyjnie. Niewykluczone, że nauczycielka − sprawdziwszy taką odmianę w słowniku, nie przypuszczając nawet, że dotyczy ona… rośliny − „rozciągnęła” mimowolnie tę zasadę na wyrażenie
lwi pazur znaczące co innego. Tymczasem
lwi pazur to zwykłe połączenie przymiotnika z rzeczownikiem, a w takich wypadkach – jak słusznie zauważa internauta (internautka?) – należy odmieniać obydwa człony: kogo? czego?
lwiego pazura; komu? czemu?
lwiemu pazurowi; z kim? z czym?
z lwim pazurem; o kim? o czym?
o lwim pazurze.
PS W wydaniu IV Wielkiego słownika ortograficznego PWN pod redakcją Edwarda Polańskiego (Warszawa 2017, s. 637) widnieje już hasło lwi pazur (talent) z odmianą lwiego pazura, o lwim pazurze) /vc_column_text]
Pan Doktor pisze: „ Kłopot z odmianą określenia lwi pazur bierze się prawdopodobnie z tego, że w słownikach ortograficznych występuje wyłącznie pisownia lwipazur […]”. To uogólniające twierdzenie, że „w słownikach ortograficznych występuje wyłącznie pisownia lwipazur” sugeruje, iż jakoby żaden (przynajmniej z najbardziej znanych) słownik ortograficzny nie rejestruje hasła/frazeologizmu „lwi pazur”. Tymczasem ów zwrot odnotowuje „Wielki słownik ortograficzny” PWN (najważniejszy i najpopularniejszy wśród słowników ortograficznych): „lwi pazur (talent) lwiego pazura, o lwim pazurze” (https://sjp.pwn.pl/so/lwi-pazur;5586402.html).