Obcy język polski

  • Porady językowe
  • Polszczyzna od ręki Pana Literki
  • Poradnia Językowa PWN
  • Camera obscura
  • Quiz językowy
  • O autorze
    • Książki
      • Ortografia polska. Kodyfikacja, reformy i zmiany pisowni (1830–2010) oraz jej recepcja
      • Co z tą polszczyzną?
      • (…) boby było lepiej
      • Obcy język polski
    • Opinie
    • Dyplom mistrza polskiej ortografii
  • Porady językowe
  • Polszczyzna od ręki Pana Literki
  • Poradnia Językowa PWN
  • Camera obscura
  • Quiz językowy
  • O autorze
    • Książki
      • Ortografia polska. Kodyfikacja, reformy i zmiany pisowni (1830–2010) oraz jej recepcja
      • Co z tą polszczyzną?
      • (…) boby było lepiej
      • Obcy język polski
    • Opinie
    • Dyplom mistrza polskiej ortografii

Obcy język polski

Zero-jedynkowy, a nie: zerojedynkowy

» Porady językowe » Zero-jedynkowy, a nie: zerojedynkowy

Chodzi o przymiotnik złożony z dwóch członów równorzędnych znaczeniowo…

Ortografia nie jest, niestety, silną stroną rodaków, nawet tych, którzy na co dzień posługują się słowem pisanym. W nrze 25. „Tygodnika Powszechnego” z 20 czerwca br. Piotr Siergiej zatytułował swój tekst Telewizja zerojedynkowa.

To dziwne, że przed puszczeniem tego w obieg nikt nie zajrzał do słownika ortograficznego. Widocznie i dziennikarz, i nauczyciel (nauczycielka?) nie mieli wątpliwości, że wyrazy zerojedynkowa i nowoprzyjętych mogą być zapisywane inaczej. A jednak tak jest… obowiązuje pisownia zero-jedynkowy (z łącznikiem).

Taką (rozdzielną) pisownię tego słowa wprowadzono stosunkowo… niedawno. Jeszcze Słownik ortograficzny języka polskiego PWN (wydanie XVI z 1994 r., s. 888) pod redakcją prof. Mieczysława Szymczaka podawał, że pisze się zerojedynkowy, a wcześniej hasło zerojedynkowy trafiło do suplementu 11-tomowego Słownika języka polskiego PWN pod redakcją prof. Witolda Doroszewskiego, s. 547, i Słownika języka polskiego PWN pod redakcją prof. Mieczysława Szymczaka, t. III, s. 1000).

O dziwo, nie skorygowali tego autorzy Uniwersalnego słownika języka polskiego PWN z 2003 r. pod redakcją prof. Stanisława Dubisza.
W t. III na s. 964 także wymieniają wyraz zerojedynkowy (inform. ‘przyjmujący jedną z dwóch wartości: zero lub jedynkę’) i zapisują go łącznie…

Mamy więc przedziwną sytuację, że najnowsze słowniki ortograficzne podają pisownię zero-jedynkowy (z łącznikiem), a nowy słownik języka polskiego – pisownię zerojedynkowy (łączną). To niedopuszczalne…

Nie podlega wątpliwości, że pisownia łączna (zerojedynkowa), nieuzasadniona, gdyż rzecz dotyczy przymiotnika złożonego z dwóch członów równorzędnych znaczeniowo (układ zero-jedynkowy to ‚system binarny, inaczej złożony z dwóch części, w którym do zapisywania liczb korzysta się wyłącznie z cyfr 0 i 1’), mogła zostać wprowadzona do słowników pod wpływem przymiotnika zeroekranowy. W języku filmowców mówi się czasem o kinie zeroekranowym, czyli ‚takim, w którym wyświetla się wyłącznie filmy nowe, premierowe’.

W tym wypadku pisownia łączna zeroekranowy jest jednak uzasadniona, gdyż ów przymiotnik składa się z członów nierównorzędnych znaczeniowo (został utworzony od określeń zeroekran, ekran zerowy). Tak samo napiszemy zerodniowy (z ang. zero day), a nie: zero-dniowy (z łącznikiem) czy zero dniowy.

Z przymiotnikiem zero-jedynkowy sprawa się ma zgoła odmiennie. Jak już wspomniałem, jest to konstrukcja współrzędna, a zatem musi wystąpić między członami zero i jedynkowy łącznik. Nie wchodzi w grę argumentacja, że końcowe -o w słowie zero można potraktować jako… dywiz w złożeniu zerojedynkowy. To bzdura, należy ono wyłącznie do członu zero, nie jest żadną spójką -o- jak w wyrazach klubokawiarnia czy chłoporobotnik (klub-o-kawiarnia = klub i kawiarnia; chłop-o-robotnik = chłop i robotnik). I dlatego musi obowiązywać zapis zero-jedynkowy…

MACIEJ MALINOWSKI

Podobne

Share

Tagi: ortografia

Obserwuj:

  • Następny wpis Podać (a nie: poddać) w wątpliwość
  • Poprzedni wpis Mecze. Kłopot z dopełniaczem

Najnowsze

  • Niezbędny (kiedyś niezbedny)

  • Ortografia: który zapis jest poprawny?

  • Jak napiszesz?

Archiwum porad

  • ★2019 (8)
    • Luty (3)
    • Styczeń (5)
  • ☆2018 (52)
    • Grudzień (4)
    • Listopad (4)
    • Październik (5)
    • Wrzesień (5)
    • Sierpień (3)
    • Lipiec (5)
    • Czerwiec (4)
    • Maj (5)
    • Kwiecień (4)
    • Marzec (5)
    • Luty (3)
    • Styczeń (5)
  • ☆2017 (52)
    • Grudzień (4)
    • Listopad (5)
    • Październik (4)
    • Wrzesień (4)
    • Sierpień (5)
    • Lipiec (4)
    • Czerwiec (4)
    • Maj (5)
    • Kwiecień (4)
    • Marzec (4)
    • Luty (5)
    • Styczeń (4)
  • ☆2016 (52)
    • Grudzień (4)
    • Listopad (5)
    • Październik (4)
    • Wrzesień (4)
    • Sierpień (5)
    • Lipiec (4)
    • Czerwiec (5)
    • Maj (4)
    • Kwiecień (4)
    • Marzec (5)
    • Luty (4)
    • Styczeń (4)
  • ☆2015 (52)
    • Grudzień (4)
    • Listopad (5)
    • Październik (4)
    • Wrzesień (5)
    • Sierpień (4)
    • Lipiec (5)
    • Czerwiec (4)
    • Maj (5)
    • Kwiecień (4)
    • Marzec (4)
    • Luty (4)
    • Styczeń (4)
  • ☆2014 (54)
    • Grudzień (5)
    • Listopad (4)
    • Październik (5)
    • Wrzesień (4)
    • Sierpień (4)
    • Lipiec (5)
    • Czerwiec (5)
    • Maj (4)
    • Kwiecień (5)
    • Marzec (4)
    • Luty (4)
    • Styczeń (5)
  • ☆2013 (52)
    • Grudzień (4)
    • Listopad (4)
    • Październik (5)
    • Wrzesień (4)
    • Sierpień (4)
    • Lipiec (5)
    • Czerwiec (3)
    • Maj (5)
    • Kwiecień (4)
    • Marzec (4)
    • Luty (4)
    • Styczeń (6)
  • ☆2012 (55)
    • Grudzień (4)
    • Listopad (4)
    • Październik (5)
    • Wrzesień (4)
    • Sierpień (5)
    • Lipiec (6)
    • Czerwiec (5)
    • Maj (5)
    • Kwiecień (4)
    • Marzec (4)
    • Luty (5)
    • Styczeń (4)
  • ☆2011 (46)
    • Grudzień (1)
    • Listopad (5)
    • Październik (4)
    • Wrzesień (4)
    • Sierpień (5)
    • Lipiec (2)
    • Czerwiec (4)
    • Maj (4)
    • Kwiecień (4)
    • Marzec (6)
    • Luty (3)
    • Styczeń (4)
  • ☆2010 (51)
    • Grudzień (5)
    • Listopad (4)
    • Październik (4)
    • Wrzesień (5)
    • Sierpień (4)
    • Lipiec (4)
    • Czerwiec (5)
    • Maj (4)
    • Kwiecień (4)
    • Marzec (5)
    • Luty (4)
    • Styczeń (3)
  • ☆2009 (53)
    • Grudzień (5)
    • Listopad (4)
    • Październik (4)
    • Wrzesień (5)
    • Sierpień (4)
    • Lipiec (5)
    • Czerwiec (4)
    • Maj (4)
    • Kwiecień (6)
    • Marzec (4)
    • Luty (4)
    • Styczeń (4)
  • ☆2008 (52)
    • Grudzień (5)
    • Listopad (4)
    • Październik (5)
    • Wrzesień (4)
    • Sierpień (4)
    • Lipiec (5)
    • Czerwiec (4)
    • Maj (4)
    • Kwiecień (4)
    • Marzec (4)
    • Luty (4)
    • Styczeń (5)
  • ☆2007 (52)
    • Grudzień (4)
    • Listopad (4)
    • Październik (5)
    • Wrzesień (4)
    • Sierpień (5)
    • Lipiec (4)
    • Czerwiec (4)
    • Maj (5)
    • Kwiecień (4)
    • Marzec (4)
    • Luty (4)
    • Styczeń (5)
  • ☆2006 (52)
    • Grudzień (4)
    • Listopad (5)
    • Październik (4)
    • Wrzesień (4)
    • Sierpień (6)
    • Lipiec (3)
    • Czerwiec (4)
    • Maj (5)
    • Kwiecień (4)
    • Marzec (5)
    • Luty (4)
    • Styczeń (4)
  • ☆2005 (51)
    • Grudzień (3)
    • Listopad (5)
    • Październik (4)
    • Wrzesień (4)
    • Sierpień (5)
    • Lipiec (4)
    • Czerwiec (5)
    • Maj (4)
    • Kwiecień (4)
    • Marzec (5)
    • Luty (4)
    • Styczeń (4)
  • ☆2004 (46)
    • Grudzień (5)
    • Listopad (4)
    • Październik (4)
    • Wrzesień (5)
    • Sierpień (4)
    • Lipiec (4)
    • Czerwiec (4)
    • Maj (4)
    • Kwiecień (4)
    • Marzec (5)
    • Luty (2)
    • Styczeń (1)
  • ☆2003 (53)
    • Grudzień (6)
    • Listopad (3)
    • Październik (5)
    • Wrzesień (4)
    • Sierpień (4)
    • Lipiec (5)
    • Czerwiec (4)
    • Maj (4)
    • Kwiecień (5)
    • Marzec (4)
    • Luty (4)
    • Styczeń (5)
  • ☆2002 (44)
    • Grudzień (4)
    • Listopad (4)
    • Październik (5)
    • Wrzesień (4)
    • Sierpień (4)
    • Lipiec (6)
    • Czerwiec (4)
    • Maj (5)
    • Kwiecień (4)
    • Marzec (3)
    • Luty (1)

Więcej

Polecane

  • O przymiotnikach efektowny i efektywny

  • Spa

  • Dech, ale: tchu, tchem

Komentarze i tematy

  • Ostatnie komentarze
  • Tagi
  • Soban mówi:
    I wszystko w tym temacie 😉
  • jan35 mówi:
    Warto dodać, że po serbsku "baviti se" oznacza właśnie "zajmować się...
  • Stratos Vasdekis mówi:
    Warto tu wspomnieć, że słowo „zabawa” pierwotnie (od XIV w.) znaczyło...
  • mówi:
    Janusz i Grażyna to już dziadkowie. Partnerką Seby jest Karyna, a...
  • Komentatorka mówi:
    Powiedzenie składa się z kilku wyrazów, więc na pewno nie powiedzenie.
  • dyktando etymologia fleksja frazeologia interpunkcja kalka językowa neosemantyzm ortografia regionalizm składnia stylistyka słownictwo słowotwórstwo Wielkanoc wymowa znaczenie słów znaczenie zwrotów i wyrażeń zobacz Święta
Strona używa ciasteczek (cookies). Korzystając z niej, wyrażasz zgodę na używanie cookie zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.
Polityka prywatności
  • Polityka prywatności
  • Skorowidz alfabetyczny
  • Źródła obrazów

Copyright © Maciej Malinowski 2002 - 2018