Gwiżdżę czy gwizdam?

Jak odmieniać czasownik gwizdać w czasie teraźniejszym?

Według Wielkiego słownika poprawnej polszczyzny PWN pod redakcją Andrzeja Markowskiego (Warszawa 2004, s. 312) poprawny jest wzór: (ja) gwiżdżę, (ty) gwiżdżesz, (on, ona, ono) gwiżdże, (my) gwiżdżemy, (wy) gwiżdżecie, (oni) gwiżdżą.

A jednak duża grupa użytkowników polszczyzny (głównie tych młodych) wybiera formy z innym końcówkami fleksyjnymi. Mówi np. gwizdam na wszystko; on zawsze rano gwizda pod blokiem czy sędziowie na boisku źle gwizdają.

Czy takie postacie czasu teraźniejszego czasownika gwizdać, czyli gwizdam, gwizda, gwizdają itp., muszą jednoznacznie podlegać potępieniu?

Okazuje się, że Słownik ortoepiczny (czyli poprawnej polszczyzny) Stanisława Szobera wydany przed wojną (w 1937 roku, ale później wiele razy wznawiany bez poprawek) zezwalał na mówienie i pisanie gwizdam, gwizdasz, gwizda itd. na równi z gwiżdżę, gwiżdżesz, gwiżdże… Także w trybie rozkazującym dopuszczalna była oboczność gwiżdż! – gwizdaj! i gwiżdżcie! – gwizdajcie!

Nieoczekiwanie redaktorzy słowników poprawnej polszczyzny wydanych po wojnie zmienili to normatywne ustalenie i postawili wyłącznie na formy gwiżdżę, gwiżdżesz, gwiżdże; gwiżdż! A zatem i ja Was do ich używania namawiam.

Ciekawe jednak, że w wypadku innych czasowników o zakończeniu -ać (np. klaskać, głaskać czy mlaskać) dopuszcza się formy klaszczę i klaskam; głaszczę i głaskam, mlaszczę i mlaskam (sprawdźcie w Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny PWN, s. 398, s. 289, s. 549). Może więc i gwizdam, gwizda, gwizdają staną się kiedyś (na powrót) poprawne…

Pan Literka

Scroll to Top