Sybaryta, hedonista

Wyrazy sybaryta i hedonista są znaczeniowo do siebie podobne.

Obydwa pozostają zapożyczeniami z greki. Słowo sybaryta ma związek z określeniem Sybaritās (‘mieszkaniec starożytnego miasta Sýbaris w południowej Italii, wówczas w Wielkiej Helladzie), hedonista zaś z terminem pospolitym hēdone (‘rozkosz, przyjemność)’.

Sybarytą nazywa się ‘tego, kto lubuje się w zbytkownym, wygodnym życiu i unika wszelkich trudów’, hedonistą – ‘osobnika uznającego przyjemność i rozkosz za najwyższe dobro i cel życia, główny motyw ludzkiego postępowania, traktującego unikanie cierpienia i bólu jako podstawowy warunek osiągnięcia szczęścia’.

Sybaryta jako słowo pospolite upowszechniło się dlatego, że w starożytności we wspomnianym mieście Sýbaris istniały niezwykle korzystne warunki do osiedlania się i uprawiania roli czy hodowli zwierząt, a polityka włodarzy tego terytorium sprzyjała nowo przybywającym osadnikom, przyczyniała się do ich szybkiego bogacenia się oraz zamożności.

Z biegiem czasu słynne stało się bogactwo miasta i okolic Sýbarisu oraz zamiłowanie jego obywateli do życia w luksusie, dostatku i wygodnictwie. Z tego powodu później upowszechniły się przenośne twory pospolite sybaryta w znaczeniu ‘każda osoba, która jest zamożna i lubi wygodę’ i sybarytyzm jako ogólnie ‘leniwy, wygodny tryb życia w luksusach i dostatku’; inaczej ‘wygodnictwo’.

Zapamiętajcie, że główną zasadą wyznawaną przez hedonistę jest również przede wszystkim czerpanie jak najwięcej przyjemności i radości z życia, jednak kieruje się on przy tym szlachetną doktryną filozoficzną, zwaną hedonizmem (hedonistami byli w starożytnej Grecji np. uczniowie Sokratesa). Hedonista potrzebuje szczęścia po to, by potem móc czerpać radość z pomagania innym.

Jak widzicie, niekoniecznie ktoś, kto uważa się za hedonistę (słowo to nie ma nic wspólnego z angielskim wyrazem head ‘głowa’!), musi być zainteresowany wyłącznie dobrami materialnymi, osobą miałką i pustą intelektualnie. Mimo wszystko Fryderyk Nietzsche przestrzegał hedonistów przed zgubnymi skutkami ich postawy życiowej. Pisał tak: Kto się zanadto zwykł oszczędzać, chorzeje wreszcie z oszczędzania tego. Chwała wszystkiemu, co twardym czyni!

Pan Literka

Scroll to Top