34,6% (trzydzieści cztery i sześć dziesiątych procent)

Przy okazji I tury wyborów samorządowych z przykrością zauważyłem, że spora część osób występujących w telewizji i podających wyniki liczbowe uzyskane przez kandydatów (ujęte w procentach) ma spory kłopot z poprawnym ich odczytaniem.

Dotyczy to zarówno niektórych członków Państwowej Komisji Wyborczej, jak i polityków czy dziennikarzy.

Błędy pojawiają się zwłaszcza wtedy, gdy trzeba użyć słowa procent z liczebnikiem ułamkowym, np. 34,6%, 41,8%, 56,2%. Nie wszyscy wówczas wiedzą, że ów procent pozostaje we wszystkich przypadkach nieodmienny, a zatem że należy mówić np.

• Kandydat X uzyskał 34,6%, czyli trzydzieści cztery i sześć dziesiątych procent;
• Jan X. wygrał z Jerzym Z., uzyskując wynik 41,8% (czterdzieści jeden i osiem dziesiątych procent);
• Rezultat 56,2% (pięćdziesiąt sześć i dwie dziesiąte procent), jaki osiągnął kandydat Komitetu Obywatelskiego w mieście X, zaskoczył wszystkich;
• Kandydat X. wygrał 3,5% (trzema i pół procent) głosów, a kandydat R. – 0,8% (ośmioma dziesiątymi procent).

Nie wchodzi w grę forma procenta lub procentu (patrz Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, Warszawa 2004, s. 866).

Zapamiętajmy, że w takich wypadkach nie podporządkowuje się słowa procent członowi liczebnika ułamkowego stojącemu po przecinku, lecz liczebnikowi głównemu (odpowiednio 34, 41, 56, 3).

Jak wiadomo, w połączeniu z tymi ostatnimi w mianowniku, dopełniaczu i bierniku występuje zawsze bezkońcówkowa forma procent:

• 34% (trzydzieści cztery procent) głosów; ● zabrakło 3% (trzech procent) głosów; ● uzyskał 41% (czterdzieści jeden procent) głosów.

Tak samo powie się więc:

• 34,6% (trzydzieści cztery i sześć dziesiątych procent) głosów; ● zabrakło 3,5% (trzech i pół procent) głosów; ● uzyskał 41,8% (czterdzieści jeden i osiem dziesiątych procent) głosów.

Inaczej dzieje się tylko wtedy, gdy słowo procent pojawia się z liczebnikiem głównym w celowniku (także w narzędniku i miejscowniku). Powie się w takiej sytuacji: ● Kandydat X. wygrał 3% (trzema procentami) głosów, ale ● Kandydat X wygrał 3,5% (trzema i pół procent) głosów.

Maciej Malinowski