O wyrazach churał i chorał

Słowem churał nazywano w latach 1924-1990 w Mongolskiej Republice Ludowej ‘terenowy organ władzy państwowej’, a współcześnie oznacza on ‘jednoizbowy parlament Mongolii’.

Jego pełne określenie to Wielki Churał Państwowy.

Sprawuje on w kraju władzę ustawodawczą, zasiada w nim 76 deputowanych zwanych Mong-Churami, wybieranych na cztery lata w głosowaniu powszechnym.

Zdradzę Wam, że początkowo omawiane słowo pisaliśmy inaczej – jako hurał – według wzoru rosyjskiego хурал (literę х oddaje się w polszczyźnie przez h).

Dopiero w czerwcu 1971 roku Komisja Kultury Języka Polskiej Akademii Nauk zadecydowała, że należy pisać churał (a nie: hurał), nie wyjaśniając dlaczego.

Jak widzicie, od 46 lat ów wyraz musimy pisać przez ch i u (nie wolno go, broń Boże, kojarzyć z rzeczownikiem chór).

Zupełnie inne znaczenie ma z kolei słowo chorał.

Wywodzi się z języka łacińskiego, z wyrazu choralis oznaczającego ‘śpiew’ (od chorus ‘taniec ze śpiewami’, gr. chorós ‘chór’).

Chorał to ‘gatunek pieśni religijnej wykonywanej w kościołach i w cerkwiach przez wielogłosowe chóry bez muzyki (a capella), a także utwór muzyczny na motywach kościelnych’.

W Kościele rzymskokatolickim najbardziej znane są chorał gregoriański (nazwa pochodzi od imienia papieża Grzegorza I, który ten rodzaj śpiewu skodyfikował) i chorał ambrozjański lub mediolański (wprowadzony przez św. Ambrożego, biskupa Mediolanu), a w Kościele ewangelickim – chorał protestancki wykonywany do tekstów narodowych, wprowadzony w XVI w. przez Marcina Lutra.

Pan Literka