Lubić (nie: lubieć)

W języku polskim nie ma bezokolicznika lubieć i form czasownikowych lubiałam, lubieli, lubieją itp. Należy mówić i pisać lubić, lubiłam, lubili, lubią itd., np.

Jak mam tego bobaska siostry nie lubić, skoro jest taki kochany…;

Nigdy nie lubiłam Kaśki, gdyż udaje najmądrzejszą ze wszystkich;

Moi rodzice lubili moich kolegów;

Dziadkowie lubią wiosną pracę na działce.

Zapamiętajcie, że bezokolicznik lubić należy do czasowników grupy VI koniugacyjnej i kończy się na -ić (a nie: na -eć). Dlatego jego formy osobowe czasu teraźniejszego mają na końcu -isz, -i, –imy, -icie:

(ja) lubię, (ty) lubisz, (ona), (on), (ono) lubi, (my) lubimy, (wy) lubicie, (oni) lubią, a formy czasu przeszłego –iłem, -iłaś, -ił, -iła, -iliśmy, iliście, -ili: (ja) lubiłam, lubiłem, (ty) lubiłaś, lubiłeś, (ona) lubiła, (on) lubił, (ono) lubiło, (my) lubiłyśmy, (my) lubiliśmy, (wy) lubiłyście, (wy) lubiliście, (one) lubiły, (oni) lubili.

Czasem zdarza mi się słyszeć błędną formę (one), (oni) lubieją zamiast lubią. Mówią tak nierzadko ludzie, którzy wiedzą o tym, że 3 os. l. mn. czasownika umieć ma postać (one), (oni) umieją (a nie: umią), i „podciągają” owo brzmienie pod bezokolicznik lubić.

Pozostaje jeszcze kwestia odpowiednich form imiesłowu przymiotnikowego biernego od czasownika lubić…

Mówimy lubiana, lubiany, lubiane, lubiani, ale kiedyś funkcjonowały w obiegu ich odpowiedniki z -o-i -e-: lubiona, lubiony, lubione, lubieni. – Był powszechnie lubiony – pisała jeszcze Maria Dąbrowska.

Tak samo posługiwano się formą nieosobową lubiono, np.

Przyjemnie mu było, że go lubiono (Jarosław Iwaszkiewicz). Teraz powie się lubiano, np. Bardzo go lubiano w towarzystwie.

Dodam, że i lubiany, i lubiano są formami nieregularnymi, a mimo to zadomowiły się w polszczyźnie i wyparły poprawniejsze lubiony, lubiono (zauważcie, że od innego czasownika na -ić, robić, mamy formy robiony, robiono…).

Na koniec kilka słów o czasowniku zwrotnym lubować się (‘lubić coś szczególnie, rozkoszować się czymś’). Powie się czasem: Lubuję się w gadżetach; Od dawna lubowała się w muzyce disco; W czym się teraz lubujesz?

Czasownik ten nie sprawia kłopotu w odmianie (lubuję się, lubujesz się, lubuje się, lubujemy się, lubują się oraz lubowałem się, lubowała się, lubowali się itd.). Współcześnie wyszła jedynie z użytku składnia lubować się (kim? czym?), np. Lubowała się pięknym widokiem. Tak mówili nasi przodkowie…

Pan Literka