Dobrzy (nie: dobzi) ludzie

Niektóre przymiotniki rodzaju męskiego (i imiesłowy przymiotnikowe) mają takie samo brzmienie w mianowniku l. poj. i w mianowniku l. mn. Mówimy i piszemy:

obcy człowiek i obcy ludzie, cudzy syn i cudzy synowie, siedzący chłopiec i siedzący chłopcy itp.

Dotyczy to również przymiotników, których temat kończy się na -ż, np.

świeży (tzn. ‘zdrowy, wypoczęty) zawodnik i świeży zawodnicy, hoży (czyli ‘dobrze wyglądający, zdrowy’) młodzieniec i hoży młodzieńcy, Boży wysłannik i Boży wysłannicy.

Wyjątkiem wśród nich jest słowo duży, które w l. mn. przyjmuje postać duzi. Można powiedzieć czy napisać byli to duzi chłopcy (sprawdźcie w Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny PWN pod redakcją Andrzeja Markowskiego, Warszawa 2004, s. 210).

Stało się tak dlatego, że wyrazem duży, a więc i formą l. mn. duzi, posługujemy się bardzo często (tę drugą wymieniały już słowniki z początku XX wieku).

Zapamiętajcie całą odmianę wyrażenia duzi chłopcy:

1. duzi chłopcy, ale: w D. dużych chłopców, C. dużym chłopcom, B. dużych chłopców, N. (z) dużymi chłopcami, Msc. (o) dużych chłopcach i dopiero w wołaczu W. duzi chłopcy!

Właśnie owa męskoosobowa forma pluralna duzi sprawia, że niektórzy mówią także… dobzi ludzie, dobzi koledzy, dobzi piłkarze. To oczywiście błąd, i to spory.

Od przymiotnika rodzaju męskiego dobry tworzy się w l. mn. mianownikową formę z końcówką -rzy, a więc jedynie poprawne są wyrażenia dobrzy ludzie, dobrzy koledzy, dobrzy piłkarze.

Pan Literka