Ciut, ciut

Wyrażenie ciut, ciut, zapisywane też z łącznikiem jako ciut-ciut (zajrzyjcie do Wielkiego słownika ortograficznego PWN, Warszawa 2010, s. 121), ale również samo słowo ciut znaczy ‘trochę, odrobinę, mało, niewiele’.

Używa się obydwu głównie w języku potocznym, zdarza się jednak, że przenikają one niekiedy do polszczyzny ogólnej (widuję je w druku).

Zdarzyło mi się niedawno usłyszeć, że jakiś chłopak był ciut niemodny, że wieczorem na dyskotece zrobiło się ciut niebezpiecznie, a przed pierwszym meczem Steaua Bukareszt była zespołem ciut, ciut silniejszym od Legii Warszawa.

W internecie natrafiłem nawet na zabawny wierszyk młodego poety Macieja Kmity z Pińczowa pt. „Ballada ciut, ciut”, zaczynający się od słów: Gdy pewna młódka wyrosła nieco,/ Ciut, ciut niedużo, ale widocznie,/ Chciała się poczuć ciut, ciut kobieco/ I w świat ruszyła ciut, ciut żarłocznie.

Jak widać, słowo ciut i wyrażenie ciut, ciut (ciut-ciut) są chętnie przywoływane przy różnych okazjach.

Tymczasem Słownik poprawnej polszczyzny pod redakcją Witolda Doroszewskiego i Haliny Kurkowskiej sprzed 40 lat (Warszawa 1973, s. 82) uznawał ciut-ciut za określenie niepoprawne i proponował, by mówić i pisać ledwo, ledwo lub trochę, odrobinę.

Chodziło o to, że mamy do czynienia z powiedzeniem zapożyczonym z języka rosyjskiego (чуть-чуть [wym. czut’ czut’]) o znaczeniu ‘ledwo’, i językoznawcy nie widzieli powodu, by przenosić je na grunt polszczyzny.

Stało się inaczej… Najnowszy Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN pod redakcją Andrzeja Markowskiego nie jest już taki rygorystyczny i kwalifikuje słowo ciut i powiedzenie ciut, ciut (ciut-ciut) jako twór dopuszczalny w języku potocznym.

Pan Literka