To miejsce (nie: te miejsce)

Z rzeczownikami rodzaju nijakiego należy używać zaimka wskazującego to. Jedynie poprawne są więc połączenia to boisko, to dziecko, to okno, to miejsce, to widowisko, to święto, to zadanie itp. Mówi się także tamto boisko, owo hasło, jedno wspomnienie, samo widowisko.

Zdarza mi się jednak widzieć w piśmie bądź słyszeć błędne formy te dziecko, tamte miejsce, same zadanie, jedne pismo, czyli zawierające zaimek te zamiast to.

Dzieje się tak dlatego, że niektórzy użytkownicy polszczyzny chcieliby mianownikową i biernikową końcówkę rodzaju nijakiego -o „dostosować” do końcówki -e obecnej w innych zaimkach czy przymiotnikach (np. moje, twoje, nasze, wasze kochane dziecko).

Jest im wygodniej mówić i pisać te moje wspaniałe miejsce czy te twoje nowe zdjęcie (i zaimki, i przymiotnik, i rzeczownik kończą się wówczas na -e) niż to moje wspaniałe miejsce, to twoje nowe zdjęcie.

Dzisiaj ekonomia i wygoda przegrywają jeszcze z gramatyką, ale w przyszłości – kto wie?

Trzeba bowiem pamiętać o tym, że końcówka -o utrzymuje się w zaimkach rodzaju nijakiego to, tamto, jedno, samo, owo jedynie na zasadzie wyjątku, siłą tradycji. Wszystkie inne mają w mianowniku i bierniku l. poj. końcówkę -e (moje, twoje, nasze, wasze), identyczną jak w formach pluralnych (moje dziecko i moje dzieci, twoje szczęście i twoje marzenia, nasze maleństwo i nasze pociechy, wasze pole i wasze sady).

Może więc kiedyś będą dozwolone formy te dziecko, te okno, tamte narzędzie, owe maleństwo? Na razie jednak mówcie i piszecie to dziecko, to okno, tamto narzędzie, owo maleństwo, gdyż wyłącznie – zgodnie z obowiązującą normą – tak jest poprawnie.

Pan Literka

Scroll to Top