To dziecko (nie: te dziecko)

Dziecko jest wyrazem rodzaju nijakiego i dlatego towarzyszący mu zaimek wskazujący musi przybrać formę to, a nie: te. Zawsze więc należy mówić i pisać:

to dziecko, tak jak to okno, to liczydło, to studio, to radio itp.

Niestety, błędne wyrażenie te dziecko (te okno, te liczydło, te studio, te radio itp.) słyszy się na co dzień dość często (mówią tak nawet osoby wypowiadające się publicznie w mass mediach).

A cała rzecz wcale nie jest taka trudna do opanowania.

Wystarczy zapamiętać, że zaimek wskazujący to odnosi się każdorazowo do rzeczowników rodz. nijakiego w l. poj. (np. to okno, to liczydło, to studio, to radio), a zaimek te – do rzeczowników niemęskoosobowych w l. mn. (np. te okna, te liczydła, te studia, te radia).

Za przyczynę błędów uznaje się oddziaływanie przymiotników rodz. nijakiego o zakończeniu -e (np. ładne, dobre).

Skoro mówi się i pisze: dobre, ładne, grzeczne, mądre, spokojne dziecko, niektórzy opacznie sądzą, że nie zawierają błędu także połączenia te dziecko (tamte dziecko, owe dziecko, jedne dziecko).

W dodatku wymienione przymiotniki przyjmują w mianowniku l. mn. również formy o zakończeniu -e i tworzą z rzeczownikami niemęskoosobowymi wyrażenia te dzieci, te okna, te liczydła, te studia, te radia.

Warto dodać, że słowa dziecko nasi przodkowie zaczęli używać dopiero w XVII w. Wcześniej istniała w obiegu wyłącznie forma dziecię, gdyż przez dodanie do rzeczownika tworzono nazwy istot małych. Tym rzeczownikiem dla formy dziecię było słowo o znaczeniu zbiorowym ta dzieć (‘zbiorowość maluchów): dzieć- + -ę > dziecię.

Określenie dziecko (początkowo dziecsko) długo uznawano za wyraz o znaczeniu pejoratywnym (‘bękart, ktoś gorszy’), o czym świadczył sufiks -sko (taki sam jak np. w wyrazach babsko czy chłopsko).

Pan Literka

Scroll to Top