„Swetr” czy „sweter”?

Jak należy mówić i pisać: „swetr” czy „sweter”?  

Sweter. Jest to wyraz pochodzenia angielskiego utworzony od czasownika sweat [wym. swet] ‘pocić się’. Sweater oznaczał więc pierwotnie ‘tego, który się poci’, a później także ‘człowieka wyciskającego pot, czyli wyzyskiwacza’. Jako część ubrania zaczął funkcjonować na oznaczenie czegoś, ‘co wchłania pot’ albo ‘co mocno grzeje’. Do polszczyzny sweter wszedł w postaci fonetycznej i otrzymał taki sam wzorzec deklinacyjny, jak Luter (Lutra, Lutrowi, z Lutrem). Mówimy więc i piszemy: sweter, ale: swetra, swetrowi, ze swetrem, o swetrze. Trzeba jednak dodać, że czynimy to zwyczajowo, ponieważ samogłoska e (w drugiej sylabie) nie jest w tym słowie historycznym polskim e ruchomym. Językoznawcy zwracają uwagę na to, że sweter (jako zapożyczenie) powinien mieć w odmianie zachowane drugie e we wszystkich przypadkach, a w dopełniaczu nawet końcówkę –u, a nie: –a. Tak więc na dobrą sprawę należałoby mówić i pisać: sweter, sweteru, sweterowi, ze sweterem, o sweterze. Brzmiałoby to jednak niezwykle sztucznie.

Zobacz także
Scroll to Top