Włoskie słowo pizza [wym. picca, z głoską c o przedłużonej artykulacji] ma nie do końca jasne pochodzenie, ale leksykografowie skłaniają się ostatecznie ku rodowodowi łacińskiemu: że należy je wiązać wyrazem picea, żeńską formą przymiotnika piceus (‘smolny’) wywodzącym się od pix, picis (‘smoła, żywica’).
Jak wiadomo, chodzi o ‘podpłomyk, placek południowowłoski, zwykle drożdżowy, z różnymi dodatkami, posypany tartym serem mozzarella i ziołami, pieczony w bardzo rozgrzanym piecu’.
My od lat używamy oryginalnej, włoskiej nazwy pizza, choć wymawiamy [picca], i już jej chyba nie spolszczymy graficznie…
Spośród najrozmaitszych rodzajów pizzy najpopularniejsza jest ponoć pizza Margherita, z którą wiąże się pewna historia.
Otóż pod koniec XIX w. podczas wizyty w Neapolu królowej Włoch (lata 1878-1900) Margherity Saubadzkiej, żony króla Huberta I, zamówiono dla niej u pizzaiola, czyli piekarza wyrabiającego pizzę Raffaela Esposito, dobrą pizzę.
Ten przygotował do wyboru trzy rodzaje pizz. Była to Alla mastunicola (z serem i bazylią), Marinara (z pomidorami), trzecia zaś ze składnikami odwołującymi się do narodowych barw włoskich, tj. zieleni (bazylia), bieli (mozzarella) i czerwieni (pomidory).
Królowa Margherita wybrała właśnie ją.
Od tego czasu na całym świecie mówi się na taką pizzę pizza Margherita.
Pamiętajcie, ‘restauracja, w której pizza jest głównym daniem’, nazywa się pizzeria (a nie: pizzernia). Niepoprawna forma pizzernia powstaje przez błędne odwoływanie się do nazw piekarnia czy cukiernia, zawierających przyrostek –nia.
Pan Literka