Pisownia „nie” z wyrazem „jedyny”

Trudność sprawia mi pisownia „nie” z wyrazem „jedyny”. Pisze się: „nie jedyny taki wypadek” czy „niejedyny taki wypadek”? Żadnego wariantu nie podają słowniki, program ortograficzny Worda zaś zaznacza jako błędną pisownię łączną… Ponadto jak będzie poprawnie: „nie dosłownie” czy „niedosłownie”?

Już nieraz przestrzegałem przed tym, by nie polegać na programie ortograficznym Worda, który jest pożyteczny głównie przy… wyłapywaniu błędów literowych! W razie wątpliwości trzeba zaglądać do słowników ortograficznych. Szkopuł w tym, że nawet te wydane na początku 2000 roku nie odnotowywały formy zaprzeczonej od wyrazu jedyny. Znajduje się ona dopiero w „Wielkim słowniku ortograficznym” PWN pod redakcją prof. Edwarda Polańskiego. Otóż pisze się niejedyny. Jedyny to przymiotnik (ma aż cztery znaczenia), a przymiotniki piszemy z partykułą przecząca „nie” łącznie. Tak więc i w tym wypadku musi obowiązywać taka pisownia: niejedyny taki wypadek.

Co do drugiego pytania, to pisze się niedosłownie (łącznie). Dosłownie to przysłówek utworzony od przymiotnika dosłowny, a zgodnie z regułą „nie” z takimi przysłówkami musimy pisać łącznie (oczywiście, nie mówimy tu o konstrukcji zdaniowej: Zrobiliśmy to nie dosłownie, ale w przenośni – jest to przeciwstawienie).

Zobacz także

Scroll to Top