Jeśli mówicie czasem: Kasiu, cofnij się do tyłu; Tylko szybko wróć z powrotem!; U nas w szkole poprawiło się na lepsze, to zapamiętajcie, że wszystkie te zwroty są błędne. Zawierają bowiem niepotrzebne powtórzenie tego, co tkwi w znaczeniu samego czasownika. Takie niepoprawne konstrukcje nazywa się fachowo pleonazmami (od grec. pleonasmos ‘nadmiar’), a potocznie – masłem maślanym.
Popatrzcie, jakie to oczywiste!
Cofnąć się to inaczej ‘zrobić, pójść krok do tyłu’, a zatem wystarczy powiedzieć właśnie tak, a nie: cofnąć się do tyłu. Przecież nie można się cofnąć… do przodu ani w bok! Prawda? Po co mówić wróciłem z powrotem, skoro wrócić oznacza ‘przyjść z powrotem”? Wystarczy też samo poprawić się, gdyż czasownik ten znaczy ‘robić coś lepiej’.
Z pewnością nie raz i nie dwa słyszeliście, jak sprawozdawcy sportowi – informując o tym, że zawodnik strzelił gola – mówią, iż celnie trafił do siatki. To także masło maślane! Skoro trafił, to znaczy, że celnie strzelił, że jest bramka, po co zatem dodawać przysłówek celnie?
Zdarza im się też powiedzieć pełny komplet graczy… Znowu niepoprawnie, gdyż komplet jest zbiorem elementów stanowiących pewną całość. Komplet nie może być niepełny, bo wówczas nie będzie już… kompletem!
Pan Literka