Odium

Słowo odium jest zapożyczeniem dosłownie przeniesionym graficznie z języka łacińskiego (łac. odium, z odisse ‘nienawidzić’).

To inaczej ‘uczucie niechęci lub nienawiści do kogoś, kogo obarcza się winą za coś’, a także ‘wroga lub nieprzyjazna atmosfera otaczająca taką osobę’.

Odium ma zatem to samo znaczenie, co nienawiść, niechęć, odraza, wstręt.

Veritas odium parit, obsequium amicos (‘prawda rodzi nienawiść, ustępliwość przyjaciół’) – twierdził dawno temu (żył ok. 195 – ok. 159 p.n.e.) pisarz rzymski Terencjusz.

Omawiany rzeczownik należy współcześnie do stylu książkowego, czyli raczej rzadko pojawia się w naszym języku codziennym. Charakteryzuje się tym, że się nie odmienia (zakończenie -um) i że nie przyjmuje form l. mn.

Mówi się czasem, że na kimś lub na czymś spoczywa czyjeś odium, że na kogoś spada czyjeś odium lub że ktoś ściąga na siebie czyjeś odium.

Oto dwa przykłady użycia rzeczownika odium:

Złe zachowanie w klasie Tomka sprawiło, że ściągnął on na siebie odium całej klasy;

Wszelkie odium za zniszczenie sali lekcyjnej spadło na ucznia najmniej winnego w tej sprawie.

Niekiedy słowu odium towarzyszy rzeczownik o pejoratywnym wydźwięku (np. odium oszusta, odium kłamcy, odium zdrady, odium symbolu komunizmu itp.).

Niepoprawne są za to wyrażenia odium niechęci, odium odrazy czy odium nienawiści zawierające treści masłomaślane (pleonastyczne), na co zwraca uwagę Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN pod redakcją Andrzeja Markowskiego (Warszawa 2004, s. 674).

Zamiast odium niechęci, odium odrazy, odium nienawiści należy mówić i pisać niechęć, odraza, nienawiść.

Pan Literka

Scroll to Top