Istnieje w polszczyźnie słowo łupież charakteryzujące się tym, że ma dwa znaczenia i w zależności od tego odmienny rodzaj gramatyczny.
Kiedy chodzi o ‘chorobę skóry polegającą na łuszczeniu się zewnętrznych warstw naskórka, głównie na owłosionej skórze głowy’, mówi się i pisze (ten) łupież, (tego) łupieżu, (temu) łupieżowi, z (tym) łupieżem, o (tym) łupieżu. Słowo to występuje wyłącznie w liczbie pojedynczej.
Gdy jednak mamy na myśli ‘rabunek, grabież’, wówczas wchodzi w rachubę wyraz rodzaju żeńskiego (ta) łupież odmieniający się według wzoru: D.C. (tej) łupieży, N. z (tą) łupież, Ms. o (tej) łupieży. W tym wypadku możliwe są formy pluralne (te) łupieże, D. (tych) łupieży, C. (tym) łupieżom, N. z (tymi) łupieżami, Ms. o (tych) łupieżach.
Nie należy zatem mówić i pisać, że po umyciu włosów nowym szamponem zobaczyłem, iż ma okropną łupież (poprawnie: okropny łupież).
Współcześnie słowo (ta) łupież uważa się za przestarzałe i wiele słowników języka polskiego je pomija. Na przykład w Uniwersalnym słowniku języka polskiego PWN (Warszawa 2003, t. II, s. 513) pod redakcją Stanisława Dubisza widnieje wyłącznie hasło łupież ‘choroba skóry’.
Koniecznie muszę jednak dodać, że przed wiekami słowem (ten) łupież (w dopełniaczu: łupieżu albo łupieża) nazywano ‘skórę obdartą ze zwierzęcia’. Słownik języka polskiego (tzw. warszawski, t. II, s. 826) na pierwszym miejscu podawał taką właśnie definicję hasła łupież, opatrując ją cytatem z literatury: W lwim łupieżu mężny Achilles Hektora zabił.
Dopiero wtórnie na ‘łup’ zaczęto mówić (ta) łupież.
Pan Literka