Wiele razy natrafiam w tekstach na błędną formę nienawidzieć, niezwykle często występuje również ona w języku mówionym, np.
Czy możesz go, Kasiu kochać, a jednocześnie nienawidzieć?; Katecheta powiedział na lekcji, że nikogo nie wolno nienawidzieć; Przestań, Agnieszko, nienawidzieć polonistkę w szkole, bo tylko sobie tym szkodzisz, ona o tym wie…
Tymczasem poprawnie należy mówić i pisać nienawidzić.
Powodem sięgania po postać bezokolicznika nienawidzieć zamiast nienawidzić jest to, że istnieje w polszczyźnie czasownik widzieć, którym posługujemy się na co dzień bardzo często. Skoro jest widzieć, to i nienawidzieć – mylnie sądzi wiele osób.
Żeby nie popełniać uchybienia, wystarczy się odwołać do form 3 osoby liczby pojedynczej czasu przeszłego. Mówimy i piszemy: nienawidził, nienawidziła, nienawidziło, formy te kończą się na -ił, -iła, -iło, a zatem również bezokolicznik musi mieć w wygłosie -ić (nienawidzić, tak samo znienawidzić).
Inaczej dzieje się w wypadku czasownika widzieć, a także niedowidzieć (w znaczeniu ‘słabo widzieć’), przewidzieć. W czasie przeszłym mamy formy kończące się na -ał, -ała, -ało: widział, widziała, widziało; niedowidział, niedowidziała, niedowidziało; przewidział, przewidziała, przewidziało, a więc w bezokoliczniku pojawia się zakończenie -eć.
Jak widać, słowo nienawidzić należy zapisywać łącznie, choć występuje w nim partykuła przecząca nie (zazwyczaj pisze się to rozdzielnie, np. widzieć – nie widzieć, chcieć – nie chcieć itp.).
Dlaczego?
Dlatego, że ów czasownik nie ma odpowiednika niezaprzeczonego nawidzić. Dawniej jednak takowy istniał. Nasi przodkowie mówili i pisali: Sąsiada mego kiedyś nawidziłem, ale teraz nie; Nawidził ją bardzo, więc tęsknić do niej będzie. Nawidziłem znaczyło ‘lubiłem’.
Przed wiekami można więc było kogoś nawidzić, czyli ‘lubić, wręcz kochać’, i nienawidzić, tzn. doznawać przeciwnych uczuć. Gdy jednak słowo nawidzić zanikło, czasownik zaprzeczony zaczął być traktowany jako twór znaczeniowo samodzielny i postanowiono go zapisywać łącznie jako nienawidzić.
Pan Literka