Ludowy i ludyczny

Chcę Wam dzisiaj zwrócić uwagę na przymiotniki ludowy i ludyczny. Mimo podobnego brzmienia (początkowe lud-) mają one całkowicie inne znaczenia (dlatego nie należy tych słów ze sobą mylić).

Ludowy znaczy ‘związany z wsią; wiejski, chłopski’, ludyczny – ‘taki, który dotyczy zabawy, rozrywki, ma bawić’.

Z jednej więc strony powiemy artysta ludowy, kapela ludowa, kultura ludowa, obrzęd ludowy itp., z drugiej ludyczny koncert w filharmonii (np. występy Filharmonii Uśmiechu Waldemara Malickiego nadawane w TVP 2), ludyczny charakter teatru czy elementy ludyczne w sztuce.

Jak nietrudno się domyślić, przymiotnik ludowy wiąże się ze słowem lud i dlatego bywa jeszcze używany w innym sensie – ‘dotyczący warstw pracujących utrzymujących się z pracy najemnej, robotników i chłopów’ (np. zgromadzenie ludowe, ruch ludowy, dawniej Polska Rzeczpospolita Ludowa, władza ludowa).

Słowo ludowy jest też synonimem wyrazu powszechny i wyrażenia przeznaczony dla ogółu.

Przymiotnik ludyczny łączy się etymologicznie z łacińskim rzeczownikiem ludus oznaczającym ‘grę, zabawę’.

Jak wspomniałem, powie się ludyczny, ludyczna, ludyczne na wszystko, co dotyczy zabawy, co ma charakter rozrywkowy, co bawi. Ludyczne są więc rozmaite imprezy czy widowiska plenerowe typu festiwale, jarmarki, kiermasze, występy zespołów rozrywkowych, przykościelne odpusty.

Pamiętajcie, że wolno powiedzieć zabawa ludowa zorganizowana w domu kultury, ale nigdy… zabawa ludyczna. Byłoby to masło maślane…

Pan Literka

Scroll to Top