Krąg i kręg to dwa różne słowa, choć bardzo podobne brzmieniowo.
Krąg ma kilka definicji. Przede wszystkim oznacza ‘coś kolistego’, ale także – przenośnie – ‘grupę, grono, zespół ludzi’ i ‘zakres tematyczny czegoś, np. pojęć, zagadnień’.
Kręg należy do słownictwa medycznego, to inaczej ‘podstawowy element kostny kręgosłupa zbudowany z trzonu i łuku (z wyrostkami) tworzących kanał, przez który przechodzi rdzeń kręgowy’.
Z jednej strony mówi się więc nakreślić krąg, zatoczyć krąg, krąg taneczny, krąg na wodzie, krąg osób, krąg przyjaciół, krąg znajomych, krąg zagadnień, krąg spraw, z drugiej kręg szyjny kręgosłupa, kręg guziczny, kręg lędźwiowy itp.
Różna postać mianownika obydwu wyrazów (raz samogłoska ą, a raz samogłoska ę) wykształciła się dość późno, gdyż dopiero pod koniec XIX wieku, a na dobre utrwaliła się w połowie lat 60. XX wieku. Pisownię kręg przeforsowali wówczas autorzy podręczników anatomicznych. Wcześniej również w tym znaczeniu używano formy krąg.
Dodatkowy kłopot związany z omawianymi wyrazami polega na tym, że odmieniają się one przez przypadki według… tego samego wzorca (jedynie biernik jest inny, M. = B.). Rzeczownik krąg (= ‘koło’), tak samo jak kręg (tu jest to oczywiste), przyjmuje w przypadkach zależnych formy z -ę: D. kręgu, C. kręgowi, N. kręgiem, Ms. kręgu, W. o krąg! W l. mn. też mówimy i piszemy M. kręgi, D. kręgów, C. kręgom, B. kręgi, N. kręgami, Ms. kręgach, W. o kręgi!
Może łatwiej by było, gdyby za poprawną uchodziła deklinacja krąg, krąga, krągowi, krągiem, krągu oraz krągi, krągów, krągom, krągami, krągach, czyli zawsze z samogłoską rdzeniową -ą…
Jest to możliwe wyłącznie w wypadku nazwiska Krąg (np. Jacek Krąg) Odmieniamy je tak: D. Jacka Krąga, C. Jackowi Krągowi, B. Jacka Krąga, N. Jackiem Krągiem, Ms. Jacku Krągu.
Pan Literka