Kapsel (rzadziej kapsla)

Na blaszany element stosowany przez producentów do zamykania napojów gazowanych mówi się (ten) kapsel lub (ta) kapsla.

Obydwie formy (i męską, i żeńską) słowniki języka polskiego, poprawnościowe i ortograficzne traktują jako poprawne, tylko że tę drugą uznają za rzadszą.

Częściej widzi się i słyszy określenia butelka z kapslem z zawleczką niż butelka z kapslą z zawleczką; kapsel po soku, coca-coli niż kapsla po soku, po coca-coli.

Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN pod redakcją Andrzeja Markowskiego (Warszawa 2004, s. 381) przestrzega jeszcze przed błędną wymową słowa kapsel.

Musimy mówić tak, jak się pisze, czyli [kapsel], a nie [kabzel],

to znaczy z wyraźną artykulacją bezdźwięcznych głosek p i s. Nie mogą one przechodzić w dźwięczne b i z.

Kapsel jest dosłownym odzwierciedleniem niemieckiego Kapsel, kapsla ma być może związek z łacińskim wyrazem capsella i francuskim capsule.

Kapsel odmienia się według wzoru: D. B. kapsla, C. kapslowi, N. kapslem, Ms. kapslu; kapsla według wzoru: D. C. Ms. kapsli, B. kapslę, N. kapslą.

W l. mn. jest już jednakowo: kapsle, D. kapsli (nie: kapslów), C. kapslom, B. kapsle, N. kapslami, Ms. kapslach.

Jak wieść niesie, kapsle do butelek wymyślił pod koniec XIX wieku Amerykanin William Painter i nazwał je crown corks (korki koronowe, zamknięcia koronowe).

Wyróżnikiem każdego standardowego kapsla (każdej kapsli) jest 21 ząbków przywierających do butelki. By je zdjąć, potrzeba specjalnego otwieracza (lub sposobu).

Współcześnie spotyka się już tzw. kapsle twist off-soft touch o 29 ząbkach. Takie kapsle dają się łatwo odkręcić.

Pan Literka

Scroll to Top