Cuda się dzieją. Ludzie „adoptują budynki”, „formułują oddziały”, „dbają o statut” i „piszą statusy”. A ja mam kłopot z wyrazem „zło” w liczbie mnogiej. Czy ono w ogóle jakoś brzmi w dopełniaczu?
Oczywiście, budynki się adaptuje, oddziały formuje, o status się dba, a statut pisze. Co do słowa zło, to należy ono do tej grupy twardotematowych rzeczowników, z którymi jest już kłopot przy odmianie w liczbie pojedynczej. Jak powiedzieć w miejscowniku: o źle, o dobrze czy o złu, o dobru? W staropolszczyźnie używano tych pierwszych form, dziś językoznawcy opowiadają się za drugimi (mówimy o dobru rodziny, o złu koniecznym, a nie: o dobrze rodziny, o źle koniecznym). Skoro poprawne są postacie: tło – teł, cło – ceł, można by tak samo potraktować dopełniacz od wyrazu zło i uznać formę tych zeł. Szkopuł w tym, że fatalnie to brzmi. Prof. Witold Doroszewski uważał, że zło w ogóle nie powinno mieć liczby mnogiej, słowniki poprawnej polszczyzny odnotowują jednak formę zeł, zaznaczając, że jest ona rzadka i lepiej posługiwać się wyłącznie liczbą pojedynczą.
Zło to jest dla mnie pojęcie, coś niematerialnego, więc jako takie jak może mieć liczbę mnogą?
Słowa: „dylemat”, „konkret”, „problem”, „zagadnienie”, „priorytet” – i tysiące innych – to też pojęcia i posiadają liczbę mnogą. Zatem argument, że skoro coś jest pojęciem, abstrakcją, czymś niematerialnym, to nie może mieć liczby mnogiej, jest chybiony.
To jak ostatecznie Panie i Panowie Fachowcy -Znawcy Języka Polskiego jest z tą liczbą mnogą dla słowa „zło” ?
jedno zło
2,3,4 zła
5,6,7,8,9 ?zeł?
…ale „dobro” także nie ma liczby mnogiej. „Dobro” w sensie abstrakcyjnym – bo czym innym jest dobro konkretne, np. samochód. Można wytwarzać dobra – ale jeśli „Szedł przez życie czyniąc dobro”, to tego nie można pomnożyć…
Nie tyle chodzi tu o niematerialność zła, tylko o jego niepoliczalność. Bo cóż ma niby znaczyć np. sformułowanie „trzech zeł”? Podobnie jest z dobrem – liczba mnoga (np. „wszystkie moje dobra”) ma inne znaczenie niż pojedyncza, oznacza majątek. Tak samo jest np. z mlekiem – „dwa mleka” może być co najwyżej potocznym skrótem od „dwa kartony mleka” czy „dwa rodzaje mleka” bo mleko nie jest policzalne.