Wymienione w tytule słowo (1. ‘ozdobna biżuteria noszona na nadgarstku’, 2. ‘metalowy pasek od zegarka’) należy zapisywać z literą s i wymawiać z głoską [s].
Taką informację podają wszystkie współcześnie wydane słowniki języka polskiego i poprawnej polszczyzny (np. Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny wydawnictwa „Kurpisz”, Poznań 1995, t. V, s. 222, czy Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, Warszawa 2004, s. 90).
Omawiany rzeczownik polszczyzna zapożyczała dawno temu z języka francuskiego (bracelet). W oryginale wymawia się [brãsele] lub [bransele].
Dlatego na gruncie polskim nowy wyraz otrzymał brzmienie bransoleta, do którego doszedł przyrostek zdrabniający -ka.
Ale pierwotnie (jeszcze w połowie XIX w.) niektórzy mówili i pisali braceletka lub braseletka, a więc brali pod uwagę oryginalną grafię owego galicyzmu, a nie jego wymowę.
Formy te znalazły się – jako oboczne bransoletki – zarówno w Słowniku języka polskiego wydanym staraniem Maurycego Orgelbranda (Wilno 1861, t. I, s. 108), jak i w Słowniku języka polskiego Jana Karłowicza, Adama Kryńskiego i Władysława Niedźwiedzkiego (Warszawa 1900, t. I, s. 201).
W tym drugim pojawiła się też po raz pierwszy forma z literą z i dźwięczną głoską [z] – branzoletka. Niewykluczone, że duży wpływ na taką pisownię i wymowę miało słowo brąz.
W latach późniejszych leksykografowie odrzucili taki synonim bransoletki, argumentując, że nie ma on w niczym oparcia. Pisze się przecież i mówi konsoleta (fr. consolette) ‘stół mikserski w studiu radiowym lub telewizyjnym’, a nie: konzoleta.
Mimo to artykulacja rzeczownika bransoletka jako [branzoletka] jest dzisiaj niezwykle częsta. Skoro istnieje oboczność rosarium // rozarium, być może w przyszłości dopuści się pisownię i wymowę bransoletka // branzoletka.
Maciej Malinowski