Marony, kasztany jadalne

Z czym Wam się kojarzą kasztany?

Oczywiście z dzieciństwem, kiedy to po spacerze z grupą rówieśników z przedszkola albo w towarzystwie babci przynosiliście dużą ilość kasztanów i robiliście ludziki, wykorzystując jeszcze do tego zapałki, patyczki, plastelinę.

Ale jak dorośniecie, kasztany będą Wam przypominać okres matury, bo wtedy przypada czas ich kwitnienia.

Musicie jednak wiedzieć, że oprócz drzew, których pełno w polskich parkach czy przy drogach, czyli kasztanowców, są drzewa o nazwie… kasztany. W przeciwieństwie do kasztanowców owoce kasztanów (nazywające się również kasztany), są jadalne.

W dawnych wiekach kasztany stanowiły podstawowe pożywienie najbiedniejszych – mielono je na mąkę, z której przygotowywano polentę (rodzaj zapiekanki) i smażono placki. Dopiero w XIV w. trafiły na pańskie stoły jako przysmak z dodatkiem cukru o nazwie marron glace [wym. maron glejs]. Dziś marrons znane są i lubiane na całym świecie. U nas na kasztany jadalne mówi się (po spolszczeniu z wł. marrone) marony.

W języku francuskim kasztan jadalny nosi nazwę marron glacé (e ma kreseczkę w prawo), co wymawia się to [marõ glase]. Dosłownie marron glacé znaczy ‘kasztan polukrowany’.

Pan Literka

Wasze pytania do Pana Literki:

− Drogi Panie Literko. Skąd się wziął pomysł obchodzenia „Dnia Dziecka”. Kto to zapoczątkował oraz od kiedy to święto się obchodzi?

Międzynarodowy Dzień Dziecka ma przeszło pół wieku. Został ustanowiony w 1949 r przez Światową Federację Kobiet Demokratycznych jako dzień ochrony dziecka przed wojną, krzywdą i głodem. Dziś obchodzi się go poza Polską jedynie w Czechach, Słowacji, Rosji i krajach bałtyckich. Reszta świata świętuje Dzień Praw Dziecka (20 listopada) w rocznicę uchwalenia Deklaracji Praw Dziecka (w 1959 r.) oraz Konwencji o Prawach Dziecka (w 1989 r.).

Jak widzicie, różne są daty obchodzenia Dnia Dziecka, odmienne są też zwyczaje z nim związane. We Francji na przykład nie jest to Dzień Dziecka, lecz Dzień Rodziny. Wypada on na początku roku (dokładnie 6 stycznia, a więc w nasze święto Trzech Króli). Rodzice i dzieci zasiadają wówczas do uroczystej kolacji, podczas której jedzą ciasto z „wróżbami”.

W Turcji Dzień Dziecka obchodzony jest 23 kwietnia. Dzieci wkładają wtedy narodowe stroje, tańczą i śpiewają. Najważniejszym jednak punktem święta jest puszczanie latawców.

W Japonii Dzień Dziecka przypada 5 maja, ale właściwie świętują tego dnia jedynie chłopcy. Z tej okazji ojcowie z synami robią flagi w kształcie karpia (symbol odwagi i siły) i zawieszają je na drzwiach. Małe Japonki mają swoje święto wcześniej, 3 marca. Tego dnia odbywa się wystawa lalek w tradycyjnych strojach przygotowanych przez dziewczynki, a wszyscy delektują się specjalnym napojem ryżowym.

Zapamiętajcie na koniec, że poprawną formą celownikową wyrażenia Dzień Dziecka jest (komu? czemu?) temu Dniowi Dziecka, a nie: temu Dniu Dziecka.

Scroll to Top