„Co z tą polszczyzną?”

co_z_ta_polszczyzna_maciej_malinowskiSpis treści

Przedmowa
Od wydawcy
Od autora

O zdradliwości zapożyczeń

Ignorant, czyli kto?
Czy menedżer to menażer?
Jak Somosierra stała się (u nas) Samosierrą, a Stroganow – Strogonowem
Jak rozumieć słowo handicap?
(Te) puzzle, (to) scrabble, (to) graffiti albo (te) graffiti
Zabezpieczyć drzwi (ale nie… dostawy)
Z wyjątkiem (a nie: za wyjątkiem), z rzędu (a nie: pod rząd)

Wyrazy, wyrażenia i zwroty, które płatają figle

Czeski błąd
Czeski film
Galeria handlowa
Biomet niekorzystny
Skóra ekologiczna: co to takiego?
Co znaczy przymiotnik koedukacyjny?
Żołądź
Psycholożka czy pani psycholoog?
Na dziś to już wszystko
Iść po linii najmniejszego oporu
Żem, żeśmy – czasem jest to poprawne
Praktycznie mamy szansę. Jak to rozumieć?
Zapping, czyli „skakanie” po kanałach TV
Film to „film’, a nie… 'obraz’ 1
Siarczysty (nie: sążnisty!) policzek
Spotkajmy się w molu
Kto to są kuzyni?
Czy przypadek to wypadek?
I unikalny, i unikatowy
Rehabilitacja drogi
Kto to jest sensat?
Okulary przeciwsłoneczne
Konto złotowe
Ubezpieczenie od rabunku
Sfora psów
Spaść owiec końmi
Powstańcy warszawscy czy Warszawy?
Rzeczpospolita
Jak beneficjant stał się beneficjentem
Dlaczego (te) Międzyzdroje
Prawo jazdy, o prawie jazdy
Łżą (a nie: łgają) bardzo brzydkie
Rwę, ssę, ale: kąpię, kłamię
Strasznie mi przykro
Kontrola, pomarańcza, patrol
Pomarańcz fotreli
Szczyrkowski (dawniej: szczyrecki)
Wasza Świątobliwość
Kupować w Hypernovej
Nie mylić opatrzności z opacznością!
Kto bądź albo ktokolwiek

O, jakżeż łatwo można się pomylić!

Być na tapecie
Co Rej chciał powiedzieć naprawdę
Reasumować czy resumować? Co znaczy dywagować?
Zamawiam dwa burritos (a nie: dwa burrito)
Czy dziennik to czasopismo?
Aktualnie, słowo niepotrzebne
[Szczał] na bramkę
Co z tą Ukrainą?
Będę potrafił to niepoprawne
Dezubekizacja

Kłopoty składniowe (jak były, tak są)

Stać po chleb (nie: za chlebem)
Zamknięty z powodu choroby
Mickiewicza 20, mieszkania 15
Sto złotych (a nie: złoty)
0,07% to siedem setnych procent (a nie: procentu)
Trzeba zLepperować
Co to znaczy koncelebrować?
Kongregacja Nauki Wiary (a nie: Nauki i Wiary)
15, 19 to [pjetnaście], [dziewjetnaście]
[Ciesze się, że cie widze]
PGNiG, czyli [pe-gie-ni-gie]
Z okazji ś(Ś)wiąt Bożego Narodzenia
Przed piętnastym lutego (a nie: lutym)
Tylko druzgocący trzyma się mocno
Łaskaw, godzien, zdrów
Przed laty, sprzed lat
Beze mnie, we wtorek, spode łba
P.o. dyrektora
Uznawać za, traktować jako – nigdy odwrotnie
Nie mówmy (raczej) w oparciu o
Brać się do roboty, rozgrywać mecz
Uwaga na czasowniki dostarczyć, dotknąć
Salutować… (kogo? co?) oficerów
Około… nie zawsze z dopełniaczem
Odnośnie (do) czegoś
Włóż płaszcz (a nie: ubierz płaszcz)
Kapelusz przed pocztą zdejmij (a nie: zdejm)
Studiować w Akademii Sztuk Pięknych, ale: na ASP
Idzie czy rozchodzi… nie na jedno wychodzi!
Skończywszy kurs (a nie: kończąc kurs), zaczął pracować
Dziś jest 24 (dzień) lutego (a nie: 24 luty)
Wyjść na dwór bliższe normie
Mamo, kup mi loda (czy: lody?)
Teatr imienia Słowackiego
Liczba dni i ilość dni, pod adresem i na adres
Można (czasem) mówić w międzyczasie
„Nie znamy już łaciny i z polskim nam niełatwo”
Zabrania się (a nie: wzbrania się) palenia tytoniu

Z fleksją wciąż… nie na ty

Łże-elity
Nie posiadam wiedzy, czyli… nie wiem
Coś jest w cudzysłowie (a nie: w cudzysłowiu)
Czy tylko (czego?) meczów?
Statua, trudne słowo
Idę do IKE-i (albo Ikei), studiuję na Pacie
O przyjaciołach
Było (to) corpus, (to) album, jest (ten) korpus, (ten) album
Radio, studio już odmieniamy. Czas na wideo
Zabrakło jednego procenta albo procentu, ale: 3,5 procent
Kiedy akta, a kiedy akty?
Z Bieszczad i z Bieszczadów, ale z Apeninów (a nie: z Apenin)
Dwóch ludzi i dwoje ludzi
Meksykanów, ale Rosjan
I Czeczeni, i Czeczeńcy
Przed półgodziną, przed pół godziny
Kraków -Krakowowi, ale: Wrocław – Wrocławiowi
Letnie Grand Prix czy letnia Grand Prix?
(To) derby i (te) derby
Ditlenek węgla to… nie żart!
Enuncjacje rządowe i… prasowe
Zdradliwe Anno Domini
op. 7, czyli opus siódme
Doktor

Jeśli nazywają się…. nietypowo

Lwu czy Lwowi?
Remarque – z Remarkiem, Vercors – o Vercorsie, Hugues – o Hugues’ u
Elżbieta Rutkowski jestem
Komu jeszcze? Pani Staszków i panu Staszkowowi
Nazwiska męskie na -o: odmieniać czy nie?
Don Kichot albo Donkiszot
Andrzej Frycz Modrzewski, Mikołaj Sęp Szarzyński
Joseph Conrad to nie… Józef Korzeniowski!
Gyurcsány [Djurczań a. Dżurczań]

O ortografii, którą można by polubić, gdyby…

Pracować za granicą, wrócić z zagranicy
Dzień dobry, ale dobranoc
Wszech czasów, wszem wobec
Udawać Greka, ale: nocny marek
Jak pasorzyt stał się pasożytem
Komu to wlazło w mózgownicę, na K-wice zmieniać Katowice?
Jednak Nie-Boska komedia
…bobym zawalił lekcje w szkole
Rocznica Konstytucji 3 maja
Dlaczego Góra Kościuszki, ale: kopiec Kościuszki?
Mało kto napisze Karta nauczyciela
Zawirowania wokół na co dzień
Singiel jest wreszcie w słownikach
Tour operator albo touroperator, ale tylko: top modelka
Umowa na czas nieokreślony, czas pracy nienormowany, urlop niewykorzystany
W tę i we w tę (albo wte i wewte)
Superoferta supermarketu: ekstrakiecki, midispódnice, maksipłaszcze
Ta okropna homofonia: (komu?) zwycięzcy, (jacy?) zwycięscy
Z Narnii (a nie: z Narni)

Historia wyrazów wiele wyjaśnia

Trochę (a nie: trochu), po trosze
Dlaczego trzeba mówić i pisać wziąć
W Wigilię – wigilia u rodziców
Czesne, opłata… dla sędziego
Do siego roku!, życzenie, którego się nie rozumie
Co znaczy K+M+B
Dezyderata, czyli „znalezione w starym kościele w Baltimore”
Dziewczyna w bieliznę ubrana
Szczęśliwego Nowego… Lata
Księżyc, syn… księdza!
Dlaczego w jednym ręku, skoro (ta) ręka?
Dawniej i kobieta mówiła szedłam, poszedłam
Między dwiema (albo: dwoma) kobietami
Dlaczego upust, skoro… opuszczamy z ceny?
Naigrawać się brzmi archaicznie

E-polszczyzna i… eeee polszczyzna

Internet czy internet?
SMS albo… esemes, ale wyłącznie e-mail
Nie rob mi laski
Emotikony, slash i backslash
My smmr hols wr CWOT
A może mobilfon?

Interpunkcja, szkoła myślenia… nie dla wszystkich

Przecinek – nie! (najwyżej myślnik)
Niezamykanie zdań podrzędnych przecinkiem to… zwyczaj powszechny!

Bibliografia
Indeks wyrazów

Scroll to Top