Megarabaty

Niestety, duża część piszących w ogóle o owym nakazie ortograficznym nie słyszała, traktuje słowo mega jako przymiotnik (jaki? mega) o znaczeniu ‘wielki, olbrzymi, ogromny’ i zapisuje je w połączeniu z rzeczownikami, a często przymiotnikami zawsze rozdzielnie…

Słowa „mega” upodobali sobie szczególnie ludzie młodzi. Wszystko jest dla nich „mega”, dodają to słowo do rzeczowników i przymiotników, tyle że do głowy im nie przychodzi, że jest to przedrostek, a w związku z tym należy pisać „megaimpreza”, „megazabawa”, „megawypad”. Błędną pisownię zaczynają upowszechniać sklepy i banki, biją po oczach wszelkie „mega rabaty”, mega obniżki” i „mega kredyty”. Przypomina to historię związaną z pisownią wyrazów „super” i „ekstra”. Nie wierzę, by coś się z tym dało zrobić, reguła ortograficzna nie przystaje do rzeczywistości… (e-mail od pai****@interia.com; szczegółowe dane do wiadomości mojej i redakcji).

Refleksje internauty są dość pesymistyczne, ale nie ma chyba co na razie składać broni w walce o poprawne zapisywanie słowa mega. Część świadomych użytkowników polszczyzny raczej sobie z tym radzi, wie, że chodzi o przedrostek pochodzenia obcego (z gr. mégas ‘wielki’), a więc że pisze się megadoładowanie czy megazasięg (telefonu), megazniżki czy megapromocje (w sklepach czy w biurach turystycznych).

I w tym wypadku (jak przy super, ekstra, wice– itp.) należy się odwołać do reguły [148] zawartej w części opisowej Wielkiego słownika ortograficznego PWN pod redakcją E. Polańskiego (Warszawa 2016, s. 70-71), dotyczącej pisowni łącznej wyrazów pospolitych z przedrostkami rodzimymi i obcymi.

Wprawdzie wśród przykładów nie wymienia się tam przedrostka mega (z pewnością dlatego, że 50 lat temu nikt go w złożeniach nie używał…), ale niewątpliwie musi on podlegać takim samym uregulowaniom słowotwórczym i pisowniowym, jak one.

Niestety, duża część piszących w ogóle o owym nakazie ortograficznym nie słyszała, traktuje słowo mega jako przymiotnik (jaki? mega) o znaczeniu ‘wielki, olbrzymi, ogromny’ i zapisuje je w połączeniu z rzeczownikami, a często przymiotnikami zawsze rozdzielnie (mega impreza, mega wypad, mega gwiazda, mega wyczyn, mega szybki, mega nowoczesny itp.).

Mało kto napisze dzisiaj na wywieszce sklepowej czy w reklamie megahot dog, megacud-dziewczyna czy megalaska-parasol, choć przyznaję, że wygląda to niespecjalnie (za bardzo wyeksponowane stają się człony hot, cud i laska…).

Proponuję zatem, by w sytuacji rzeczowników dwuczłonowych zapisywanych z dywizem lub jako dwa oddzielne wyrazy usankcjonować jak najszybciej (to uwaga do kodyfikatorów ortografii…) pisownię prefiksu mega– wyjątkowo z łącznikiem, czyli mega-hot dog, mega-cud-dziewczyna, mega-laska-parasol.

Taka zasada obowiązuje od dawna przy zapisywaniu przymiotników złożonych, np. staro-cerkiewno-słowiański (‘starocerkiewna gałąź języków słowiańskich’), chociaż pisze się łącznie starocerkiewny i starosłowiański.

A tak w ogóle, to posługiwanie się na co dzień słowem mega radzę ograniczyć do minimum. Swego czasu tak wyśmiał je na łamach krakowskiego wydania „Gazety Wyborczej” w „Zapiskach na biletach” Michał Olszewski:

„Pewnie lada chwila megamatka spuści synalkowi megaochrzan za megawtopę. Mega. Krótki wyraz zmienia nie do poznania komunikat językowy, nadaje mu wielkości, siły, wigoru, megacoś zajmuje większą przestrzeń, mega jest lepsze niż super i ekstra razem wzięte. Pytanie tylko, co się stanie, kiedy mega nam się znudzi, spowszednieje i zacznie uwierać. Język żyje, świat przyspiesza, potrzeba jeszcze szybszych i jeszcze bardziej energetycznych słów. Co wtedy? Czy za kilka lat będziemy wchłaniać gigazapiekanki w teragalerii? Czy będą nam się śnić gigasny? Czy ktoś pomysłowy użyje przedrostków peta, eksa, zetta, jotta?”.

MACIEJ MALINOWSKI

3 komentarze

  1. Megazniżki, a nie meganiżki. Szlachectwo zobowiązuje, Mistrzowi Polskiej Ortografii nie przystoją nawet zwykłe literówki.

  2. Jestem człowiekiem młodym i od zawsze „mega” piszę łącznie, natomiast pisownia rozdzielna mnie drażni. Nie wiem, z czego mogą te błędy wynikać, ale są niestety powszechne…

Komentowanie jest niedostępne.

Scroll to Top