Zagwozdka (nie: zagwostka!)

Zagwozdka to inaczej ‘problem do rozwiązania, trudność, komplikacja, przeszkoda, dylemat, kłopot’ (zazwyczaj na szczęście niewielki).

Mówi się czasem, że: ktoś ma zagwozdkę, jak wybrnąć z niezręcznej sytuacji, lub ma zagwozdkę, gdyż nie wie, co kupić na imieniny przyjacielowi.

Chodzi o sytuację, kiedy nie wiemy, jak się zachować lub kiedy sprawia nam sporą trudność wybranie odpowiedniego prezentu.

Jest to słowo potoczne, nienadające się do używania go w polszczyźnie starannej, a tym bardziej w piśmie. Mimo to niektórzy publicyści czy komentatorzy chętnie po nie sięgają, by wzbogacić czy urozmaicić styl wypowiedzi.

Czasami jednak dość mocno się przy tym kompromitują, pisząc fonetycznie… zagwostka (z pewnością wskutek opacznej analogii do wyrazów błahostka, całostka, ciekawostka, słabostka itp.).

Niedawno przytrafiło się to Monice Olejnik w „Gazecie Wyborczej”, która napisała: Pogromcy smoków z Warszawy mają niezłą zagwostkę w Watykanie, muszą walczyć z biskupami, którzy są miłosierni wobec środowiska homoseksualistów. Dlaczego nikt tego przed wydrukowaniem nie poprawił?!

Słowo zagwozdka nie jest rodzime, uważa się je za tzw. rusycyzm leksykalny (загвоздка), czyli w całości przejęte z języka rosyjskiego (chodzi nie tylko o znaczenie, ale i brzmienie).

Należy je łączyć z czasownikami zagważdżać, zagwoździć (‘zatykać, zabijać, zaklinowywać czymś otwór; unieruchamiać coś przez zatkanie otworu’). Dlatego niekiedy mówi się jeszcze zagwozdka  na ‘zatyczkę, korek’.

Później upowszechnił się sens przenośny tego wyrazu. Rosjanie zaczęli mówić в чем загвоздка? (w ciem zagwozdka) , co miało znaczyć ‘w czym kłopot, trudność, problem, przeszkoda’? I myśmy to podchwycili.

Lepiej się jednak zagwozdką w starannej polszczyźnie nie posługiwać…

Maciej Malinowski

2 komentarze

  1. Pani Literzyca Kochająca Język Mongolski

    Dla mnie zagwostka zawsze była ciekawostką i zagadką w jednym. Nie nazwałbym kompromitacją faktu, że Olejnik zapisała to w taki a nie inny sposób. Nie jest to ani polski ani popularny wyraz więc jak mawiają anglojęzyczni – let’s cut her some slack. Poza tym, pan literka brzmi infantylnie…

Komentowanie jest niedostępne.

Scroll to Top